خطرات استفاده از حشره‌کشها

از زمان جنگ جهانی دوم تعداد بسیار زیادی ماده شیمایی حشره‌کش ساخته شده و به مقدار فراوان به کار رفته است به طوری که تاکنون بیش از 300 ماده شیمیایی را به علت داشتن خاصیت حشره کش مشخص کرده‌اند که حدود 90 درصد از آن ها ترکبیات آلی می باشند. حشره‌کشها را میتوان بر اساس چگونگی راه ورود به بدن، میزبان سمیت و منشاء تولید آن ها در 3 گروه زیر دسته بندی میشوند [کرد]:

1- حشره‌کش‌های آنتی کلین استراز 2 - حشره‌کش‌های آلی کلره 3 - سایر حشره‌کش‌ها
حشره‌کش‌های آنتی کلین استراز خود به دو دسته حشره‌کش‌های آلی فسفره و کاربامات‌ها تقسیم بندی میشوند، امروزه حشره‌کش‌های أنتی کلین استراز به ویژه گروه فسفردار آلی رایجترین حشره‌کش‌های مصرفی را تشکیل می دهند.

حشره‌کش‌های آلی فسفره
تعداد این حشره‌کش‌ها فوق‌العاده زیاد بوده و در کشاورزی برای دفع حشرات، همچنین کرم ها از آن ها استفاده میشود. بعضی از آن ها مانند پاریتون [پاراتیون] از راه تماس و برخی مانند دمتون [دیمتون] از راه خوراکی اثر سمی خود را اعمال میکنند. از حشره‌کش‌های فسفردار آلی برای سمپاشی درختان میوه ، گیاه تزئینی و چمن، مزارع کشت پنبه، حتی از بین بردن پشه و مگس و پارازیت های حیوانات و پرندگان نیز استفاده میشود. متاسفانه این مواد روی انسان اثر سمی شدیدی دارند و در اوایل مصرف آن ها که هنوز تدابیر حفاظتی کافی به کار نمی رفت موارد مسمومیت زیادی دیده شده است. این سموم نه تنها ممکن است از راه خوراکی وارد بدن شده و باعث مسمومیت شوند بلکه از راه تنفس و پوست سالم نیز وارد بدن می شوند به علاوه آستانه سمیت آنها فاصله زیادی با آستانه کشندگی دارد و در نتیجه مسمومیت های خطرناک به سرعت و سهولت پیش می آید.

در مقابل، امتیازی که این گروه از حشره‌کش‌ها به حشره‌کش‌های آلی کلره دارند از بین رفتن به نسبت سریع آنها در طبیعت است. برعکس حشره‌کش‌های کلره که سالها در زمین و محصولات کشاورزی حتی در بدن موجودات ممکن است باقی بمانند این مواد به سهولت متلاشی شده و از بین می روند. بنابر این ابقای آنها در محصولات کشاورزی امکان مسمومیت به ویژه مسمومیت مزمن وجود دارد. علت دیگر مصرف زیاد این مواد حساسیت حشرات به این سموم است، به طوری که هنوز مقاومتی از طرف آن ها در مورد این مواد به وجود نیامده است.

طرز تأثیر سموم فسفره آلی در بدن
عمل سموم فسفره آلی در بدن بی اثر کردن آنزیم های کلین استراز است و سموم آلی فسفره ، با این آنزیمها ترکیب شده و آنها را از فعالیت باز میدارند. خوشبختانه این ترکیب با اغلب این سموم برگشت پذیر بوده و در اثر درمان های مناسب، سموم مزبور از آنزیم ها جدا شده و آن ها را در حالی که قادر به انجام فعالیت فیزیولوژیک خود هستند آزاد میگذارند، در نتیجه استیل کلین هیدرولیز نشده و در بدن تجمع پیدا میکند و مسمومیت حاصل در حقیقت تاثیر استپل کلین جمع شده در بدن به مقدار زیاد و خارج ا زحد فیزیولوژیک آن است.

علایم مسمومیت
الف - مسمومیت حاد: علایم و نشانه های یاد شده در زیر بعد از 30 الی 50 دقیقه به ترتیب ظاهر شده و در عرض 2 الی 8 ساعت به حداکثر شدت خود می رسد:
1 - علایم خفیف عبارتند از: بی اشتهایی ، سردرد ،خواب آلودگی ، ضعف ، هیجان ، لرزش زبان و پلک چشمها، میوزیس و اختلال در قدرت بنیایی .
2 - علایم با شدت متوسط شامل: تهوع، ازدیاد ترشح بزاق، اشک ریزش، کرامپ های شکمی، استفراغ ، عرق، نبض کند و لرزش های عضلانی
3 - در مرحله علایم شدید اسهال پایدار گشته ، مردمک به اندازه ته سنجاق شده و واکنش نشان نمیدهد. درعمل تنفس اختلال ایجاد شده، ادم ریه، سیانوز، اختلال در کنترل اسکفترها [اسفنگترها ؟] به وجود می آید و سرانجام منجر به تشنج، اغماء و توقف قلب می شود.
ب - مسمومیت مزمن: عوارض این نوع مسمومیت مورد بحث است بعضی ها اعتقاد چندانی بدان نداشته و برخی به تولید اختلالاتی در سیستم خون ساز معتقدند. عده‌ای از دانشمندان نیز مسمومیت مزمن را باعث ایجاد ضعف و سستی در عضلات میدانند که ممکن است پیشرفت آن سبب فلج نیز شود. بالاخره عده دیگر از دانشمندان معتقدند که در اثر مسمومیت مزمن ممکن است علایمی مشابه مسمومیت حاد ولی به طور خفیف بروز کند. بی مناسبت نیست یادآوری کنیم که در بعضی موارد مسمومیت خفیف، علایمی مانند اسهال های مقاوم مشاهده می شود که در صورت عدم اطلاع از سابقه تماس با سم، تشخیص آن مشکل است.

پیشگیری
پیشگیری در سطوح مختلف به شرح زیر انجام می گیرد:
الف - کارگران کارخانه های تهیه سموم: تمامی تدابیر احتیاطی مطابق مقررات تهیه فسفردار می‌بایست رعایت گردد. استفاده از ماسک، لباس کار، دستگاه های کنترل عوامل زیان آور ، معاینات دوره‌ای از آن جمله اند. ب - کارگران کشاورزی: 1- استفاده از لباس کار و ماسک در موقع سمپاشی 2 - انجام سمپاشی صبح ها و در مواقعی که باد نباشد. در صورت وجود باد در موقع سمپاشی کارگر باید پشت به باد باشد. 3 - شستشوی کامل بدن بعد از سمپاشی 4- انجام کار به طور متناوب ( چند روز در هفته نه هر روز به طور مداوم ) ج- مصرف کنندگان مواد سمپاشی شده: به منظور اجتناب از مسموم شدن این افراد لازم است در زمان گل‌دادن محصولات و از پانزده روز مانده به برداشت محصول، سمپاشی متوقف شود. همچنین از سمپاشی روی محصولات برداشت شده خودداری شود.
برای پیشگیری از مسمومیت مزمن در کارگاه ها و نزد کارگران با این سموم از نظر طبی لازم است کلین استراز آنها به طور مرتب اندازه‌گیری شود. به علت متفاوت بودن مقدار کلین استراز افراد مختلف لازم است کلین استراز این کارگران در ابتدای شروع به کار اندازه‌گیری شده و معلوم و تا طبیعی شدن کلین استراز سرم نامبرده که ممکن است هفته ها طول بکشد از اشتغال به کار وی جلو گیری شود.

به طور کلی لازم است این سموم تحت شرایط خاصی مصرف گردد. قوطی های آن ها بایستی با علایم سمی مشخص گردیده، طرز به کاربردن آن معین شود و در دسترس افراد عادی قرار نگیرد. خطر مسمومیت و در صورت بروز، طرز درمان روی آن نوشته شود. بالاخره ظروف خالی ته مانده و بقایای این مواد بایستی سوزانیده یا زیرخاک دفن شود و در دسترس عامه به ویژه اطفال قرار نگیرد.

درمان مسمومیت
درمان مسمومیت با اقداماتی چون تجویز اکسیژن و تنفس مصنوعی، شستشوی معده، تجویز مسهل و استفاده از یکسری داروها تحت نظر پزشک انجام می گیرد.
نویسنده: فاطمه مصدق مهر جردی - دفتر محیط زیست و توسعه پایدار
منبع: وبلاگ تخصصی حشره شناسی aent.persianblog.ir به نقل از پیام جهاد کشاورزی شماره ۵9
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

کاربرد پلی آلومینیوم کلراید در تصفیه آب

مقدمه: در آبهای سطحی انواع مختلفی از مواد معلق و کلوئیدی وجود دارد که جهت حذف آنها در تصفیه خانه های آب باید از مواد منعقدکننده استفاده گردد. یکی از جدیدترین مواد منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید با علامت اختصاری PAC1 می باشد.
در این مطالعه برای حذف کدورت از آب رودخانه های اروند و بهمنشیر که منابع تامین آب آبادان به حساب می آیند، از PAC1 استفاده گردید.
مواد و روشها: جهت انتخاب دوز بهینه و شرایط عملکردPAC1 در تصفیه آب آبادان، نمونه به تعداد کافی از منابع تامین آب این شهر تهیه گردید. با توجه به افزایش کدورت آب در فصول بارانی، کدورت تعدادی از این نمونه ها با افزودن خاک رس افزایش داده شد و دوز بهینه منعقدکننده از طریق آزمایش جار تعیین گردید. همچنین به دلیل اهمیت باقی ماندن آلومینیوم و مواد آلی در آب تصفیه شـده، علاوه بر آزمایشــات معمــول آب شناسی، آزمایشات تعیین آلومینیوم و COD نیز انجام شد.
یافته های پژوهش: نتایج نشان می دهد درصد حذف کدورت در آزمایش جار نمونه هـــای آب خــام رودخانه های اروند و بهمنشیر 98-90% بوده و مقدار آلومینیوم باقی مانده mg/l41/0 می باشد. اما در شرایطی که کدورت افزوده شده است، درصد حذف کدورت 99-98% و مقدار آلومینیوم باقیمانده بطور متوسط mg/l06/0 می باشد.
نتیجه گیری نهایی: نتایج بطور کامل بیانگر عدم وجود مخاطرات بهداشتی در کاربرد این ماده منعقدکننده در تصفیه آب می باشد، زیرا که غلظت تمامی آلاینده های باقی مانده در آب بعد از تصفیه با PAC1 به کمتر از حدود مجاز از لحاظ ترسیب رسیده است و بدین ترتیب و با توجه به مــزایای PAC1 نسبت به ســایر منعقدکننده ها پیشنهاد می گردد در تصفیه آب آبادان مورد استفاده قرار گیرد.
واژه های کلیدی: پلی آلومینیوم کلراید ، آزمایش جار ، تصفیه آب آبادان
چکیده
مقدمه: در آبهای سطحی انواع مختلفی از مواد معلق و کلوئیدی وجود دارد که جهت حذف آنها در تصفیه خانه های آب باید از مواد منعقدکننده استفاده گردد. یکی از جدیدترین مواد منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید با علامت اختصاری PAC1 می باشد.
در این مطالعه برای حذف کدورت از آب رودخانه های اروند و بهمنشیر که منابع تامین آب آبادان به حساب می آیند، از PAC1 استفاده گردید.
مواد و روشها: جهت انتخاب دوز بهینه و شرایط عملکردPAC1 در تصفیه آب آبادان، نمونه به تعداد کافی از منابع تامین آب این شهر تهیه گردید. با توجه به افزایش کدورت آب در فصول بارانی، کدورت تعدادی از این نمونه ها با افزودن خاک رس افزایش داده شد و دوز بهینه منعقدکننده از طریق آزمایش جار تعیین گردید. همچنین به دلیل اهمیت باقی ماندن آلومینیوم و مواد آلی در آب تصفیه شـده، علاوه بر آزمایشــات معمــول آب شناسی، آزمایشات تعیین آلومینیوم و COD نیز انجام شد.
یافته های پژوهش: نتایج نشان می دهد درصد حذف کدورت در آزمایش جار نمونه هـــای آب خــام رودخانه های اروند و بهمنشیر 98-90% بوده و مقدار آلومینیوم باقی مانده mg/l41/0 می باشد. اما در شرایطی که کدورت افزوده شده است، درصد حذف کدورت 99-98% و مقدار آلومینیوم باقیمانده بطور متوسط mg/l06/0 می باشد.
نتیجه گیری نهایی: نتایج بطور کامل بیانگر عدم وجود مخاطرات بهداشتی در کاربرد این ماده منعقدکننده در تصفیه آب می باشد، زیرا که غلظت تمامی آلاینده های باقی مانده در آب بعد از تصفیه با PAC1 به کمتر از حدود مجاز از لحاظ ترسیب رسیده است و بدین ترتیب و با توجه به مــزایای PAC1 نسبت به ســایر منعقدکننده ها پیشنهاد می گردد در تصفیه آب آبادان مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه
آبهای سطحی عموماً محتوای انواع مختلفی از ناخالصی های کالوئیدی هستند که باعث کدورت و تا حدودی رنگ می شوند. برای حذف کلوئیدها باید ذرات مجرای کلوئید با هم مجتمع و از نظر اندازه بزرگ شوند. برای این کار می توان ازمواد شیمیایی استفاده کرد. این مواد نیروهایی را که موجب پایداری ذرات کلوئیــدی می شوند خنثی می کننـد. به فرآینـد ناپایدارسازی ذرات کلوئیدی انعقاد شیمیایی می گویند . سپس به ذرات ناپایدار شده در حالی که به آرامی به هم زده می شود زمان داده می شود تا لخته ها ایجاد شوند که به این عمل فلوکولاسیون می گویند. سرانجام آب از حوضچه ته نشینــی رد می شـــود و در آنجا مواد جامد لخته شــده بوسیلــه ته نشینی حذف می شوند (1).
مهمترین عوامل موثر در کارایی فرآیند انعقاد عبارتند از: pH، یونهای موجود در محلول آبی (قدرت یونی آب)، غلظت مـــواد هیومیک، دمـــای آب و نوع منعقدکننده (2).
یکی از جدیدترین مواد منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید با علامت اختصاری PACI می باشد.
پلـــی آلـــومینیــوم کلـــرایــد با فــرمـــول [Al2(OH)6-xClxYH2O]Z به نوعــی از منعقد کننده ها گفته می شود که قدرت و سرعت بالایی در جداسازی و استخراج ناخالصی های آب دارند، که در اثر خنثی شدن کلراید آلومینیوم با برخی از محلولهای بازی در دو نوع با سولفات و بدون سولفات تهیه می شود. تفاوت آن با سولفات آلومینیوم به دلیل نوع ساختار آلومینیوم در هر کدام از این نمک هاست. در سولفات آلومینیوم یونهای Al3+ موجودمی باشند. مشخصه PACl این است که در کنار کلراید و سولفات، بخشی از آن نیــز شــامل یــــون هـــای هیدروکسیــد مــی باشــد. ایـــن یـــون هـــای هیدروکسیـــد باعـــث ایجـاد مجموعـه هـای کوچک پولیمـــــر از Al در PACl می شوند.
بخش اصلی در PACl را در مجموعه Al137+ تشکیل می دهد. به دلیل تناسب مناسب تر بار الکتریکی به شعاع، این گونه ساختارهای پلیمری تاثیر بهتری بر بی ثباتی کلوئیدها دارند تا مولکولهــای منفــرد )Al3+3 و 4.(
در خصوص مزایای PACl بعنوان منعقدکننده، موارد متعددی ذکر شده است که می توان گفت مهمترین این امیتازها قابلیت استفاده از دامنه های بسیار وسیعتری از کدورت و دمای آب می باشد.
امروزه PAClدر تصفیه خانه هــای کشورهای پیشرفته جهان همانند ژاپن، آمریکا، کانادا، چین، فرانسه، انگلستان،آلمان و ایتالیا بدلیل عملکرد بهتر و بهداشتی بودن جایگزین سولفات آلومینیوم و کلرور آهن شده است (4).در این مطالعــه نیــز بــرای بهبــود کیفیت آب رودخانه های بهمنشیر و اروند که دو منبع اصلی تامین آب در آبــادان می باشنــد از ماده منعقدکننده PACl استفاده شده است.
مواد و روش ها
در این تحقیق کاربرد پلی آلومینیوم کلراید در تصفیه آب آبادان از نظر انتخاب دوز بهینه و شرایط بهینه عملکرد آن، مورد بررسی قرار گرفت. مراحل اساسی این تحقیق در بخش های مختلف به شرح ذیل انجام شده است:
- آزمایشات در فصل تابستان انجام شد، محل نمونه برداری رودخانه های اروند و بهمنشیر بود. نمونه ها جمع آوری و به آزمایشگاه شیمی آب و فاضلاب دانشکــده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران ارسال گردید. برای نمونه های ارسالی آزمایشات معمول کیفیت آب خام و COD انجام گرفت.
- کدورت نمونه های ارسالی سنجیده شد و هر نمونه در یک محدوده کدورت قرار گرفت.
- آزمایش جار (انعقاد، لخته سازی و ته نشینی) با توجه به غلظت های مختلف مواد معلق و تزریق مقادیر مختلف ماده منعقدکننده PACl در هر یک از محدوده های کدورت انجام گردید.
- با بررسی کدورت ها و مشاهده فلوک ها، دوز بهینه ماده منعقدکننده مشخص گردید.
- نمونه ای که مقدار مصرف ماده منعقدکننده آن بهینه بود، انتخاب و بر روی آن آزمایش های Al, COD و حجم لجن انجام شد.
- بعد از تعیین مقدار بهینه، باید بهترین محدوده pH هم مورد بررسی قرار گیرد. pH نمونه ها را بین 4-9 تنظیم کرده و آزمایش جار با تزریق مقدار بهینه مجدداً انجام شد و بهترین محدوده pH تعیین گردید .سپس نمونه بهینه از نظر آزمایش Al و COD و حجم لجن مورد بررسی قرار گرفت.
- در مرحله بعد نمونه های هر رودخانه بطور جداگانه توسط همزن مخلوط و یک کدورت همگن حاصل و آزمایش جار بر روی آن انجام گردید.
- بدلیل اینکه در روزهای بارانی کدورت آب خام در این رودخانه ها می تواند تا حدود 800 الی 900 واحد نفلومتری افزایش یابد، به نمونه ها بصورت دستی کدورت افزوده شد تا مقدار دوز بهینه مــاده منعقدکننده بررسی گردد. برای افزایش کدورت از خاک رسی که از الک شماره µ 120 عبور کرده بود استفاده شد و بعد نمونه ها توسط همزن مخلوط گردیده و در کدورت های 250، 500 و 750 واحد نظری، آزمایش جار بر روی آنها انجام شد. سپس اندازه گیری حجم لجن و آزمایشات Al و COD انجام شد. از آنجا که آزادسازی و یا مازاد آلومینیوم پس از فرایند انعقاد با PACl محتمل به نظر می رسید، توجه به غلظت آلومینیوم در آب خام و آب تصفیه شده در مراحل مختلف کاملاً ضروری بود.
نتایج
محدوده های کدورت برای رودخانه اروند (30،20 و 40 واحد کدورت) و برای رودخانه بهمنشیر (100،60،40و150 واحد کدورت) تعیین گردید. راندمان حذف کدورت در آزمایش جار این نمونه ها در حدود 98-90% حاصل شد. جداول 1 و 2 نتایج آزمایش جار برروی نمونه مخلوط شده رودخانه های مذکور را نشان می دهد.
در مرحله بعد کدورت بطور دستی افزوده شد و قدرت عمل PACl بررسی گردید. جداول 3 و 4 این مطلب را نشان می دهد. در نمودار 1 آلومینیوم باقیمانده پس از آزمایش جار در نمونه های رودخانه اروند را نشان داده شده است.
-بحث و نتیجه گیری
آزمایشات انجام شده بر روی پلی آلومینیوم کلراید نشان می دهد که چون اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) آن صفر می باشد، مصرف این ماده بعنوان منعقدکننده در فرایند تصفیه آب نمی تواند هیچ مقدار ماده آلی به آب اضافه کند.
درخصوص مقایسه پارامترهای آب رودخانه های بهمنشیر و اروندرود، مقادیر کدورت و مواد معلق در رودخانه اروندرود پایین تر از رودخانه بهمنشیر می باشد و چنانچه بتوان آب بیشتری از رودخانه اروندرود جهت انتقال به تصفیـــه خانــه آب برداشت نمود، مناسبتر می باشد.
به لحاظ پارامترهای هدایت الکتریکی و باقیمانده خشک، تفاوت خاصی بین این دو رودخانه وجود ندارد. مقدار سختی کل در این دو رودخانه تقریباً یکسان و در محدوده آبهای سخت می باشد. به دلیل ورود پسابهای صنعتی، کشاورزی و غیرکشاورزی (ناشی از اجرای طرحهای توسعه کشاورزی و پرورش ماهی و میگو) و فاضلاب شهری به رودخانه کارون، کاهش نزولات جوی و افزایش مصرف آب در سالهای اخیر، مشکل عمـــده آب این رودخانه هـــا افزایش کلرور و شوری می باشد )6 و 7).
با توجه به سایر پارامترهای کیفی آب خام در این دو رودخانه، فرایندهای تصفیه متداول شامل: آشغالگیر، ته نشینی اولیه، انعقاد، لخته سازی، ته نشینی ثانویه، صاف سازی و کلرزنی برای تصفیه آب و رسیدن به استانداردهای آب شرب، مناسب است. اما با توجه به بالا بودن کدورت و مواد معلق، لازم است فرایند انعقاد و لخته سازی بطور کامل و دقیق اجرا گردد.
آزمایشات جار آب خام رودخانه های بهمنشیر و اروندرود نشان می دهد که راندمان حذف کدورت خوب بوده (98-90%) و غلظت مــاده منعقدکننده کم است که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است اما مقدار آلـــومینیوم باقیمــــانده( mg/l 43/0-39/0) بالاتر از حـد استاندارد Al (mg/l2/0) در آب می باشد. به دلیل اینکه آب خام این دو رودخانه فاقد آلومینیوم است بنابراین وجود آلومینیوم پس از فرایند تصفیه ناشی از کاربرد PACl است. با توجه به جداول 3 و 4 بالاتر بودن راندمان حذف کدورت در این آزمایشات به علت اضافه کردن خاک رس و افزایش مواد معلق بوده است. مواد معلق می توانند فرایند ته نشینی را بهبود بخشند. غلظت آلومینیوم باقیمانده پس از جارتست از مقدار استاندارد بسیار پایین تر می باشد. علت آن، اضافه کردن خاک رس به آب بوده است که بعنوان کمک به منعقدکننده عمل کرده و جاذب آلومینیوم از آب است (نمودار 1). استفاده از پلی آلومینیوم کلراید در این مطالعه نه تنها مقدار COD را افزایش نداده بلکه مقدار آن را کاهش داده است.
با توجه به اینکه غلظت پلی آلومینیوم کلراید مصرفی نسبت به سایر منعقدکننده ها به ازای هر مترمکعب آب با کدورت یکسان، بسیار کمتر می باشد، حجم لجن تولید شده به مراتب کمتر خواهد بود. در ضمن زمان ته نشینی لخته های تولید شده با ماده PACl نسبت به سایر مواد منعقدکننده کمتر می باشد و این خود می تواند در کاهش حجم و هزینه تاسیسات اثر مثبت داشته باشد)8(.
در نهایت با توجه به اینکه غلظت های کمتری از پلی آلومینیوم کلراید نسبت به سایر مواد منعقدکننده استفاده می شود، به نظر می رسد که هزینه مواد منعقدکننده مصرفی به ازای هر متر مکعب آب تصفیه شده کاهش یابد(8).
سپاسگزاری :
از معاونت مهندسی خدمات فنی پالایشگاه نفت آبادان و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران به دلیل تامین اعتبار طرح و فراهم نمودن تسهیلات قدرانی و تشکر می شود.
Referenses
1- Graham NJD. Ortho kinetic flocculation in rapid filtration, Water Research 1986; 54: 715- 724.
2- UNESCO, WHO and UNEP“Water Quality Assessments”. 25Ed, Chapman & Hall. Ltd, Landon.
3- Todd I A, Verdoes D, Sijstermans L, et al.“The Removal of Strontium and Cadmium from Aqua streams.
4-WHO.“Guideline for Drinking Water Quality”,(1997)Second Edition. Vol.3.
5-APHA/AWWA/WPCF., “Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater”, (1995) 20th Edition, APHA, N. W, Washington D. C.
6-Technical Office, Management of Water Resources Basic Studies, Surface Water Affairs,” Survey in the Saltiness Trend of Bahmanshir Water in summer and fall”, Oct.2000.
7-Kashkooli A, Hossein Zare N,”The Long Term Effect of New Irrigation Projects on Caroon Water Quality”, Center for Water Resources Research 2001; 36: 522- 29.
8- Mahvi AH, Ahmadi Moghaddam M, “Technical, Economical and Healthy Evaluation of PACL Application in water Treatment “Iranian Journal Public Health 2003; 32: 6-8.
PACl Application for Water Treatment in Abadan City
Mahvi.a.h:Center for Environmental Research, Institute of Public Health Research
ehran University of Medical Sciences
Shaikhir:Center for Environmental Research, Institute of Public Health Research
Tehran University of Medical Sciences

Abstract
Introduction: There are many colloidal and suspended solids in surface water for which coagulants should be used in process of water treatment. Plyaluminum chloride (PACl) is one of the newest coagulants . In this research, PACl has been used to coagulate water samples token from Arvandrood and Bahmanshir rivers as the main water suppliers of Abadan City.
Materials and Methods: A necessary number of water samples were taken during normal conditions from water sources of Abadan. The turbidity of a few samples was intentionally increased by addiny clayey soil because the turbidity of Abadan Rivers increases considerably in rainy seasons. The optimum coagulant doses and coagulation condition were then determined by standard Jar tests. Besides, residual Al and COD concentrations in finished water samples have been determined along with routine analyses of water.
Results: The results show that turbidity removal rate from sample waters in Jar tests were 90 to 98 % and Al residual concentrations were about 0.41 mg/L. For samples with high turbidity, the removal rates were 98 to 99 %, but the Al residuals were about 0.06 mg/L.
Conclution: Since the concentration of all pollutants decreased to less than their MCL values after the treatment of water with PACl , it can be concluded that using this new chemical dose not produce any adverse health effect. Considering the various advantages vis a vis conventional coagulation, PACl can be recommended to be used in trwating water in the Abadan plant.

Key Words: Polyaluminum chloride, Jar test, Abadan water treatment


منبع:سایت شرکت پارس اندیش ایلیا (گروه فنی مهندسی آب)

http://www.water-sys.com/
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

پارامتر های فیزیکی آب و فاضلاب

1- پارامتر های فیزیکی آب:
پارامترهای فیزیکی ، آن دسته از خصوصیات آب است که به وسیله حواس بینایی ، لامسه ، چشایی و یا بویایی قابل تشخیص است. مواد جامد معلق ، کدورت، رنگ ، طعم ، بو و درجه حرارت در این گروه قرار می گیرند.
1-1-1- جامدات معلق
چنان که پیش از این اشاره شد جامدات می توانند به دو صورت معلق و محلول در آب وجود داشته باشند . اگر چه بعضی از مواد جامد محلول به وسیله حواس فیزیکی قابل تشخیص هستندذ ، ولی قرار دادن آنها در گروه پارامترهای شیمیایی مناسب تر است و در بخش بعدی بیشتر شرح داده خواهند شد.

منابع
ذرات جامد معلق در آب ممکن است از ذرات آلی و یا معدنی و یا از مایعات امتزاج ناپذیر تشکیل شده باشند . جامدات معدنی نظیر خاک رس ، لای و سایر مواد تشکیل دهنده خاک به طور طبیعی در آبهای سطحی یافت می شوند . مواد آلی نظیر ریشه گیاهی و جامدات بیولوژیکی ( سلولهای جلبکی ، باکتریها و غیره ) نیز از اجزای تشکیل دهنده آب های سطحی به حساب می آیند . این مواد که در اثر عملکرد فرسایشی آب جاری بر روی سطوح به وجود می آیند تحت عنوان آلاینده های طبیعی شهرت دارند. به خاطر ظرفیت فیلتر کردن خاک مواد معلق به ندرت در آبهای زیر زمینی یافت می شوند.
سایر مواد معلق ممکن است در اثر استفاده انسان از آب به وجود آیند. فاضلاب شهری معمولاً حامل مقادیر زیادی از جامدات معلق می باشد که از نظر ماهیت عمدتاً آلی هستند . مصارف صنعتی آب ممکن است منجر به ورود ناخالصی ها یی با ماهیت آلی و یا معدنی در آب شود. مایعات امتزاج ناپذیر نظیر روغنها و گریس ها اغلب اوقات به عنوان مواد تشکیل دهنده فاضلاب به شمار می روند.
اثرات
وجود مواد معلق در آب ممکن است به چند دلیل مورد اعتراض قرار گیرد . این مواد از نظر زیبایی به آب لطمه می زنند ؛ به علاوه محلهایی را برای جذب سطحی مواد شیمیایی و بیولوژیکی به وجود می آورند . جامدات معلق آلی ممکن است به صورت بیولوژیکی مورد تجزیه قرار گیرند و نهایتاً مواد جانبی نامطبلوبی را به وجود آورند . جامدات معلق فعال از نظر بیولوژیکی ممکن است شامل ارگانیسمهای بیماریزا نظیر ارگانیسمهایی که در زنجیره های جلبک تولید کننده سم هستند ، باشند.

2-1-1- کدورت
معمولاً اندازه گیری مستقیمی از ذرات جامد معلق بر روی نمونه های گرفته شده از منابع آب طبیعی یا منابع آب آشامیدنی صورت نمی گیرد . طبیعت جامدات در این آبها و اثرات ثانویه ای که این جامدات ایجاد می نمایند از مقدار حقیقی آنها مهمتر است برای اینگونه آبها یک آزمایش جهت کدورت به طور متداول انجام می گیرد.
کدورت معیاری برای میزان جذب نور و. یا پراکندگی نور توسط مواد معلق در آب است.
از آن جا که جذب و تفرق نور تحت تاثیر اندازه و خواص سطحی مواد معلقث قرار می گیرد کدورت یک اندازه گیری کمی مستقیم از ذرات معلق جامد نمی تواند به حساب آید . برای مثال یک ذره کوچک در داخل یک لیوان آب در واقع هیچگونه کدورتی ایجاد نمی کند . اگر این ذره به هزاران ذره کوچکتر با اندازه های کلوئیدی شکسته شود با وجود آن که جرم جامدات تغییری ننموده است اما کدورت به میزانی می رسد که قابل اندازه گیری است.
منابع

قسمت عمده کدورت در آبهای سطحی از فرسایش مواد کلوئیدی نظیر خاک رس ، لای خرده سنگها و اکسیدهای فلزی از خاک حاصل می باشد. رشته های گیاهی و میکروارگانیسمها نیز در افزایش کدورت نقش دارند . فاضلابهای صنعتی و خانگی ممکن است حاوی تعداد متنوعی از مواد کدورت زا باشد . صابونها ، شوینده ها و عوامل امرلسیون کننده کلوئیدهای پایداری را که نهایتاً منجر به کدورت می شوند تولید می کنند . اگر چه اندازه گیری های مربوط به کدورت به طور متداول بر روی فاضلاب انجام نمی شود اما تخلیه فاضلاب ممکن است موجب کدورت آبهای منابع طبیعی شود.
اثرات
زمانی که آب کدر در یک محفظه شفاف و کوچک نظیر یم سوراخ در معرض نور قرار می گیرد یک تیرگی یا رنگ شیری به چشم می خورد . مواد کلوئیدی کدورت زا سطوحی را برای جذب ارگانیسمهای بیولوژیکی و یا مواد شیمیایی مضر و یا عامل طعم و بوی نا مطبوع فراهم می کنند . گند زدایی آبهای کدر به علت خواص جذبی برخی از کلوئیدها و نیز با توجه به این که جامدات ممکن است سبب حفاظت از میکروارگانیسمها در برابر مواد گند زدا شوند عملی مشکل به شمار می رود .
در منابع طبیعی آب ، کدورت ممکن است رنگی خاکستری و یا غیر از آن به آب ببخشد .
رنگ آب بستگی بقه خواص جذب نور توسط جامدات داشته و می تواند با نفوذ نور و یا واکنشهای فتوسنتز در نهرها و دریاچه ها تغییر یابد . تجمع ذرات کدورت زا در بسترهای متخلخل آب منجر به ته نشینی موادی می گردد که می توانند اثرات سوئی بر گیاهان و جانوران آبزی بگذارند.
اندازه گیری
کدورت به طریق فتوشیمیایی و به کمک اندازه گیری نوری که با یک شدت معین جذب و یا پراکنده می شود محاسبه می گردد . دستگاه اولیه اندازه گیری به نام کدورت سنج جک سون (Jackson) معروف است . اساس این دستگاه بر روی جذب نور و یا بکارگیری یک لوله بلند و شمع استاندارد شده استوار می گردید شمع در زیر یک لوله شیشه ای قرار می گرفت و سپس در یک لایه فلزی سیاه به گونه ای قرار داده می شد که نور صادره از شمع تنها از قسمت بالای دستگاه قابل روئت بود .نمونه آب پس از آن به آهستی در داخل لوله ریخته می شد و این عمل تا جایی ادامه می یافت که شمع دیگر قابل روئت نبود یعنی بنحوی که جذب کامل صورت می گرفت.

لوله شیشه ای که به کمک داده های بدست آمده برای کدورت حاصله از ذرات معلق اکسی سلسیوم کالیبره می گردید. یک واتحد کدورت جکسون (JTU) برابر با کدورت ایجاد شده توسط یک میلی گرم در یک لیتر آب مقطر است.

در سالهای اخیر این دستگاه ساده جای خود را به کدورت سنج مجهز به لامپ الکتریکی استاندارد شده داد.این لامپ الکتریکی، نوری از خود ایجاد می نماید که این نور از یک مسیر کوچک نمونه عبور می نماید . در حالت جذب یک نورسنج به اندازه گیری شدت نور در طرف مقابل منبع نور می پرذازد، در حالی که در حالت پراکندگی نور یک نورسنج به اندازه گیری شدت نور در یک زاویه 90 درجه نسبت به منبع می پردازد اگر چه بیشتر کدورت سنج های امروزی بر مبنای اصل پراکندگی عمنل می نمایند اما کدورت ایجاد شده توسط مواد تیره که به عوض انعکاس نور همراه بات جذب نور است توسط روشهای جذب باید انجام شود.

یک ماده شیمیایی بنام فورمازین که استاندارد مناسبتری نسبت به ایجاد می نماید جایگزین گردیده است.

امروزه داده های بدست آمده از کدورت سنج بر حسب واحدهای کدورت فرمازین یا FTU بیان می شوند عبارتند از (NTU)(nephelometry turbidity units) غالباً برای تاکید بر آزمایش انجام شده مطابق با اصول پراکندگی نور بکار برده می شود .
کاربرد

اندازه گیری مربوط به کدورت معمولاً بر روی آب تمیز و صاف که درست نقطه مقابل فاضلاب بشمار می آید انجام می شود.آبهای طبیعی ممکن است دارای کدورت هایی باشند که از چند (FTU تا چند صد FTU تغییر می کنند.استانداردهای EPA بر آب آشامیدنی مقرر می دارد که حداکثر میزانFTU برابر با یک باشد، در صورتی که اتحادیه امور آب در آمریکا میزان 1/0 = FTU را بعنوان ملاک اصلی خود برای آب آشامیدنی تعیین نموده است.
3-1-1- رنگ

آب خالص بی رنگ است ، اما آبی که در طبیعت یافت می شود معمولاً توسط مواد خارجی دارای رنگ می باشد . رنگ آبی که در نتیثجه تاثیر مواد معلق به وجود آمده باشد ، اصطلاحاً رنگ آشکار نامیده می شود؛ و رنگی که در اثر مواد جامد محلول پدید آمده باشد و پس از جدا سازی مواد معلق همچنان در آب باقی بماند به نام رنگ حقیقی خوانده می شود.
منابع

پس از تماس با اجزای ریز مواد آلی از قبیل برگهای درختان ، برگهای سوزنی گیاه جوز آور ، علف هرز یا چوب ، آب علاوه بر اخذ موادی نظیر جوهر مازو و اسید هیومیک رنگ زرد مایل به قهوه ای به خود می گیرد . اکسیدهای آهن رنگ قرمز کمرنگ به آب می دهند و اکسیدهای منگنز موجب قهوه ای و یا تیره رنگ شدن آب می گردند. پساب های صنعتی ناشی از صنایع نساجی و عملیات رنگرزی ، خمیر کاغذ و تولید ورق های کاغذ ، صنایع غذایی ، تولید مواد شیمیایی ، استخراج سنگ معدن ، پلایش و عملیات مربوط به کشتارگاهها ممکن است در اثر ارتباط با نهرها و رودخانه های طبیعی در آب ایجاد رنگ نمایند.
اثرات

آب رنگی از لحاظ زیبایی برای عموم قابل پذیرش نیست. در حقیقت اگر مصرف کننده ها دارای قدرت انتخاب باشند ترجیح می دهند از آب بدون رنگ و تمیز استفاده کنند . آبی که به مقدار زیاد دارای رنگ باشد برای مصارفی نظیر شستشوی لباس ، رنگرزی ، تهیه کاغذ ، ساخت نوشابه هلی الکلی ، تولید لبنیات همراه با سایر مواد غذاتیی ، صنایع نساجی و تولید پلاستیک مناسب نیست . از اینرو رنگ آب بر مقبولیت آن هم برای مصارف خانگی و هم برای مصارف صنعتی تأثیر گذار است.

در شرایطی که به طور معمول رنگ حقیقی آب به عنوان عامل غیر بهداشتی و یا نا مطمئن شناخته نمی شود ترکیبات آلی که سبب بروز رنگ حقیقی می شوند ممکن است موجب افزایش نیاز کلر آب شده و نهایتاً موجب کاهش جدی اثر گذاری کلر بر آب به عنوان یک ماده گند زا می شود . شاید مهمتر از این محصولاتی باشند که در اثر ترکیب این مواد با کلر به وجود می آیند ؛ ترکیبات فنل ( اجزای تشکیل دهنده شناخته شده محصولات ناشی از تجزیه سبزیها) همراه با کلر طعم و بوی بسیار نا خوشایندی تولید می کنند . به علاوه برخی از ترکیبات در اسیدهای آلی طبیعی و کلر یافت می شوند ، که یا نوعاً سرطانزا هستند و یا مشکوک به داشتن چنین خاصیتی اند.

اندازه گیری

اگر چه روش های متعددی برای اندازه گیری رنگ وجود دارد اما روش هایی که در برگیرنده مقایسه با مواد دارای رنگ استاندارد هستند در بیشترین حد ممکن مورد استفاده قرار می گیرند.

لوله های مقایسه رنگ حاوی یک سری استانداردهایی هستند که می توانند برای مقایسه مستقیم نمونه های آبی که قبلاً جهت از دست دادن رنگ آشکار خود فیلتر شده اند به کار میروند . نتایج بدست آمده بر حسب واحد رنگ حقیقی (TCU) بیان می شوند که در آن یک و.احد معادل با رنگ تولید شده توسط 1mg/L از پلاتین به شکل یونهای کلروپلاتینات می باشد. برای رنگهای غیر از رنگهای زرد مایل به قهوه ای و بویژه برای آب هخای رنگی ناشی از جحریانهای خروجی فاضلابهای صنعتی ، معمولاً تکنیک های خاص اسپکتروفتومتری به کار برده می شود.

در محیطهای کاری دستگاههای مجهز به دیسکهای شیشه ای رنگی که با استاندارد های رنگی کالیبره می شوند مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به این که تغییرات بیولوژیکی و فیزیکی ممکن است در طول زمان ذخیره سازی بر روی رنگ اثر بگذارد نمونه ها حداکثر 72 ساعت پس از جمع آوری باید آزمایش شوند.
کاربرد

رنگ عاملی نیست که معمولاً در آنالیز فاضلاب مطرح باشد . در آنالیز آب آشامیدنی معمولاً تنها رنگ حقیقی ایجاد شده توسط اسیدهای آلی منتجه از تجزیه گیاهان در آب مورد اندازه گیری می گیرد. مقدار به دست آمده را می توان به عنوان میزان اندازه گیری غیر مستقیم مواد هیومیک در داخل آب تلقی کرد.
4-1-1- طعم و بو

مفاهیم طعم وبو به خودی خود بیانگر خصوصیت این دو عامل اند.از آن جا که احساس طعم وبو غالباً به یکدیگر مربوط اند ومعمولاً با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند این احتمال وجوددارد که طعم ها وبوهای بسیارزیادی که از تنوع برخوردارند توسط مصرف کنندگان به آب نسبت داده شوند موادی که در داخل آب ایجاد بو می کنند تقریباً همیشه ایجاد طعم می نمایند ولی به هیچ وجه تولید بو نمی کنند.
منابع

بسیاری از موادی که آب با آنها در طبعیت تماس می یابد ویا ممکن است در اثر استفاده بشر به آن واردها گردند طعم وبوی محسوسی را به آب می بخشند این مواد شامل مواد معدنی ، فلزات رنگها ی مشتق از خاک محصولات نهایی واکنش های بیولوژیکی واجزای تشکیل دهنده فاضلاب هستند ترکیبات معدنی در اغلب موارد سبب تولید طعم هایی می شوند که مستقل از بو هستند مواد قلیایی طعم تلخی به آب می بخشند در حالی که نمکهای فلزی ممکن است طعم شور ویا تلخ به آب بدهند.

مواد آلی از سوی دیگر تمایل به تولید هر دو خصوصیت طعم وبو دارند تعداد زیادی از مواد آلی که در آب ایجاد طعم وبو می نمایند محصولات شده در صنایع نفتی هستند.

تجزیه بیولوژیکی نیز می تواند موادآلی نیز می تواند در اثر ایجاد مایعات وگازها سبب بروز طعم وبو در آب شود در تمام موادی که ذکر گریده مهمترین محصولاتی که ایجاد بو وطعم در آب می نمایند ترکیبات گوگردی هستند که بو وطعم تخم مرغ گندیده رااز خود متصاعد می سازندبعلاوه گونه های شناخته شده ای ازجلبکها یک مادة هیچ کدام از آنها به تنهایی ایجاد طعم وبو نمی نمایند می تواند موجب بروز مشکلات مربوط به طعم وبو شود پیش از این به چنین تاثیری در مورد مواد آلی وکلر اشاره شد.
اثرات

از نظر مصرف کنندگان ، طعم وبو به دلایل روشنی ناخوشایند می باشد از آن جا که آب همواره به عنوان ماده ای بی طعم وبی بوشناخته شده است مصرف کننده چنین تصور می کند که مزه وبو همراه با آلودگی هستند واز اینرو ترجیح می دهد که از آب بی طعم وبی بو استفاده نماید حتی اگر چنین آبی در واقع تندرستی وی را به خطر اندازد بعضی از مواد تولید کننده طعم وبو ممکن است سرطان زا باشد.
اندازه گیری

اندازه گیری مستقیم موادی که ایجاد طعم وبو می کند در صورتی امکان پذیر است که عوامل به وجودآوردندۀ آنها شناخته شده باشند با انجام برخی آنالیزها می توان مواد کافی ایجاد کننده طعم ها را اندازه گیری کرد اندازه گیری مواد آلی به وجود آورنده طعم وبو به کمک روشهای کروماتوگرافی گازی ویا مایع امکان پذیر است از آن جا که تجزیه کروماتوگرافی زمان زیاد لازم دارد وبرای تکمیل آن نیاز به تجهیزات گرانقیمتی هست انجام چنین آزمنایشهای به طور معمول برروی نمونه های آب صورت نمی گیرد اما در شرایطی که مواد آلی فراهم به شکل معلق باشند انجام اینگونه آزمایشها ضروری است با این وجود به دلیل اثر تشددکنندگی که ذکر شد تعیین میزان منابع ایجاد کننده طعم وبو لزوماً به تعیین ماهیت ویا شدت طعم وبو نمی پردازد.

آزمایشهای کمی که از خواص چشایی وبویایی انسان بهره می گیرند برای این منظور می توانند مورد استفاده قرار گیرند آزمایش برای آستانۀ بویایی (ton) می تواند مثالی در این مورد باشد مقادیر متغیری از آب بودار در داخل ظرفهایی ریخته می شود وبرای ساخت یک مخلوط به حجم 200ml با مقدار کافی از آب مقطر بی بو رقیق می وشد یک دستگاه نصب شده که دارای 5 الی 10 دماغه است برای تعیین مخلوطی که بو در آن به حد احساس رسیده است به کاربرده می شود ton این نمونه به کمک رابطۀ زیر محاسبه می شود.


که در آن A حجم آب بودار برحسب میلی لیتر وb حجم آب بدون بوی لاز م برای تهیه یک مخلوط 200ml می باشد اعدا آستانل بویایی متناظر با حجم های متعدد نمونه ها در جدول نشان داده شده اند از آزمایش مشابهی می توان برای تعیین میزان طعم استفاده کرد و یا دستگاه می تواند به سهولت از لحاظ کیفی در یک مقیاس قابل قبول به آزمایش آب بپردازد.

جدول شماره1 : اعداد آستانه بویایی متناظر با حجم نمونه رقیق شده به mL200
Sample volum (A),

mL TON

200 1.0

175 1.1

150 1.3

125 1.6

100 2.0

75 2.7

67 3.0

50 4.0

40 5.0

25 8.0

10 20.0

2 100

1 200



کاربرد

اگر چه بو می تواند برای فاضلاب مشکل زا باشد عامل طعم وبو تنها برای آبهای آشامیدنی مطرح است epa برای مقدار ton هیچ گونه استاندارد حداکثر تعریف نکرده است یک حداکثر مقدار ton برابر با 3 توسط سازمان بهداشت توصیه شده است اما این مقدار به جای آم که یک استانداردقانونی باشد یک معیار کلی است.


5-1-1- دما

دما برای ارزیابی مستقیم آب آشامیدنی ویا فاضلاب به کاربرده نمی شود در عین حال یکی از مهمترین عوامل در سیستم های آب سطحی در طبعت به شمار میرود دمای آبها سطحی به مقدار زیادی گونه های بیولوژیکی موجود در آب وشدت فعالیت آنها را کنترل می کند دما بر روی بسیاری از واکنش های شیمیایی که در سیستم های طبیعی آب انجام می گیرند اثر می گذارد همچنین دما دارای قابل ملاحضه ای بروی حلالیت گازها در آب است .
منابع

دمای سیستم های طبیعی آب از بسیاری عوامل از جمله دمای اتمسفر تاثیر می پذیرد به طوری ذخایر کم عمق آب بیشتر از ذخایر عمیق تر آب تحت تاثیر دمای محیط اند استفاده از آب به عنوان خنک کننده در صنعت وتخلیه متعاقب آب گرم شده می تواند منجر به تغییرات شدید ، هر چند موضعی دردمای آب جریانهای طبیعی شود برداشت برگهای انتایی درختان جنگلی وبازگشت جریانهای آبیاری به نوبة خود می توانند سبب بروز افزایش دمای جریانهای طبیعی آب گردد.
اثرات

آبهای خنکتر معمولاً دارای تنوع وسیعتری از گونه های بیولوژیکی هستند دردماهای پایین تر فعالیت زیستی یعنی استفاده از منابع غذایی ، رشد تولید مثل وغیره با سرعت کمتری انجام می گیرد اگر دما افزایش یابد فعالیت زیستی زیاد می شود اگر موادغذایی لازم موجود باشد افزایشی معادل .c10 معمولاً برای دوبرابر کردن فعالیت زیستی کافی است دردماهای بالاتر وسرعتهای متابولیکی بیشتر موجودات ذره بینی که در استفاده از منابع غذایی وتولید مثل کارایی بیشتر دارند تکثیر پیدا می کنند درحالی که سایر گونه های موجدات ذره بینی از لحاظ جمعیتی دچار کاهش بسیار می شوند ویا به طور کلی از میان میروند.

سرعت رشد رویه جلبکها معمولاً درآبها گرم دیده می شود واین پدیده می تواند موجب بروز مشکل ناشی از رشد جلبکها وتشکیل گروههاحجیمی از آنها گردد ترشح طبیعی روغنها توسط جلبکها دراین گروههای حجیم ومحصولات بوجودآمده از تجزیه سلولهای مرده جلبکها می تواند مشکلاتی رادر خصوص طعم وبو بوجودآورد گونه های بزرگتر از موجودات زنده درآب تحت تاثیر قرار می گیرنداین درحالیست که خود میزان اکسیژن محلو ل درآب محلول از دماست ماهیهای شکاری معمولاً نیازمند دماهای پایین تر ومقادیر بیشتر از اکسیژن محلول درآب می باشند.

تغییرات دما بروی سرعت واکنش های شیمیایی ومقدار حلالیت مواد شیمیایی که بعدها در همین فصل به طورکامل مورد بررسی قرار میگیرد اثر می گذارد بیشتر واکنش های شیمیایی نظیر حل شدن جامدات دراثر افزایش دما سرعت بیشتری می یابند درطرف دیگر حلالیت گازها دردرجه حرارتها بالاتر کاهش ازخود نشان می دهد چون اکسید اسیون بیولوژیکی موادآلی درنهرها ورودخانه ها وتالاب ها وابسته به مقدار کافی از اکسیژن محلول می باشد کاهش میزان اکسیژن محلول امری نامطلوب به حساب می آید دما همچنین بروی سایر خواص فیزیکی آب اثر می گذارد با کاهش دما ویسکوزیته آب افزایش می یابد حداکثر دانسیتة آب دردمای .c 4 بروز می کند در هر دو سوی این دما دانسیته آب دچار کاهش می شود این پدیده در میان تمام مایعات منحصر به فرد است هر دو عامل دما ودانسته دارای تاثیر ظریفی بروی میکروارگانیسم های پلانکتونی در سیستم ها ی طبیعی آب اند.
برگرفته از سایت بهداشت محیط ورودی84 دانشکده ابوریحان http://mohit2006.blogfa.com
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

کمپوست

کمپوست عبارت از بقایای گیاهی و حیوانی، زباله های شهری و یا لجن فاضلاب است که تحت شرایط پوسیدگی قرار گرفته باشند، بطوری که مواد سمی آنها از بین رفته، مواد پودر شده و فرم اولیه خود را از دست داده باشند. برای تهیه کمپوست می توان از بقایای چوب بریها‏، زباله شهری،‏ بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی ، لجن فاضلاب و اجساد گیاهان پست غیرآوندی استفاده نمود.
بطورکلی، کمپوست ها از نظر مواد غذائی ضعیف هستند (به استثناء بقایای کشتارگاهها و کارخانه های کنسرو ماهی که از نظر ازت غنی می باشند) و معمولاً برای بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار می گیرند. اثر فیزیکی کمپوست به مقدار ماده آلی آن و اثر شیمیائی کمپوست به ترکیب شیمیائی آن بستگی دارد. تهیه کمپوست از زباله های شهری و لجن فاضلاب راه مفیدی برای مصرف مجدد و دفع بهداشتی این مواد است. مواد اخیر از این نظر که دارای املاح کم، فاقد مولدین امراض و آفات گیاهی، بذر علفهای هرز و خاک می باشند مناسب بوده و به سرعت در خاک می پوسند. لجن فاضلاب را پس از تخمیر غیر هوازی و حرارت دادن (برای کشتن عوامل بیماریزای آن) مورد استفاده قرار می دهند.
برای تهیه کمپوست روش کلی زیر انجام پذیر است. موادی را که می خواهند. کمپوست نمایند بصورت لایه ای به ضخامت 7 تا 10 سانتیمتر روی سطح زمین یا حفره ای که در زمین تهیه نموده اند قرار می دهند و به ازاء هر سطل از مواد کمپوست شونده حدود 100 گرم فسفات دی آمونیم یا سوپر فسفات بر روی مواد می باشند (در صورتی که از سوپر فسفات استفاده می شوند بهتر است حدود 40 گرم اوره به ازاء هر 100 گرم سوپر فسفات اضافه شود) پس از پاشیدن کود شیمیائی اقدام به آبپاشی این لایه نموده و سپس لایه های جدید را به همین روش اضافه می کنند. ممکن است لایه هائی از کود حیوانی و یا خاک را بطور متناوب با لایه های مواد کمپوست شونده قرار دهند. در صورتی که از لایه های کود حیوانی استفاده می شود به اضافه کردن کود ازت در زمان انباشتن مواد کمپوست شونده نیازی نیست، اما به فسفات و همچنین سولفات کلسیم ممکن است نیاز باشد. ترکیب کود شیمیائی که برای تحریک و تکمیل پوسیدگی و تعادل عناصر به کمپوست اضافه می شود به نسبت کربن به ازت و ترکیب شیمیائی مواد کمپوست شونده بستگی دارد.
پاشیدن چند کیلوگرم اوره به ازاء هر تن مواد کمپوست شونده روی توده کمپوست قبل از هر بار آبپاشی مفید است در مورد بقایای چوب بریها لازم است کلیه عناصر غذائی به کمپوست اضافه شود. مواد کمپوست شونده را می بایستی همیشه مرطوب نگهداشت و هر 2 تا 4 هفته یکبار آن را مخلوط و زیرورو نمود تا به خوبی تهویه و یکنواخت گردد. زیرورو کردن زیاد توده موجب می شود که حرارت کمپوست بالا نرفته و آفات و عوامل بیماریزای موجود در مواد از بین نروند.
کمپوست هنگامی آماده مصرف است که مواد کمپوست شونده پوسیده و پودر شده باشند. مدت لازم برای کمپوست شدن با مواد مصرفی و شرایط کار فوق می کند. زباله های شهری پس از مدتی حدود 6 هفته کمپوست می شوند. کمپوست شد کامل خاک اره گاهی چندین ماه طول می کشد. معمولاً خاک اره راحدود 6 هفته در شرایط مناسب می پوسانند تا ترکیبات سمی محلول آن پوسیده شوند و سپس مصرف می کنند. از مسائل تهیه کمپوست توسعه و تجمع مگس و پشه و بوی نامطلوب تخمیر آن است.
افزایش تهویه مواد از شدت بو می کاهد. برای مبارزه با مگس و پشه می بایستی از حشره کشها استفاده نمود. کمپوست را می توان به جای کود حیوانی مورد استفاده قرار داد.
منبع : شبکه رشد
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

تناسب اندام و لاغری با ارزانترین قیمت

از بین کلیه راه هایی که برای تناسب اندام انتخاب می کنیم، پیاده روی آسان ترین، مطمئن ترین و ارزان ترین راه است.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرانیان انگلستان ، “پیاده روی در یک روز خوب و با یک همراه خوب، برای رسیدن به مقصدی که ۶ یا ۷ کیلومتر با شما فاصله دارد، بسیار لذت بخش خواهد بود. خیابان های خلوت و سرسبز شهر، پارک ها، جاده های جنگلی یا قدم زدن پیاپی در اطراف حیاط مدرسه، مکان های خوبی برای پیاده روی و لذت بردن از مناظر اطراف است. در یک روز کاری و پر مشغله یا پس از انجام یک کار خسته کننده در یک روز تعطیل یا برای رفع کسالت، پیاده روی بهترین روش برای رفع خستگی و بهبود حال شماست.
سعی کنید روزانه نیم ساعت پیاده روی تند یا یک ساعت پیاده روی معمولی انجام دهید .
انرژی ای که شما با انجام ۲ کیلومتر پیاده روی تند (با سرعت ۵ تا ۶ کیلومتر درساعت) می سوزانید، تقریباً با انرژی ای که صرف دویدن آرام در مسافت ۵/۱ کیلومتر می شود، مساوی است و اثرات مفید یکسانی بر تناسب اندام و سلامتی شما دارد. طی یک تحقیق که اخیراً در دانشگاه هاروارد صورت گرفته، نشان داده شده که حتی آرام راه رفتن (با سرعت ۳ کیلومتر در ساعت) فوایدی برای سلامتی بدن دارد. بدین ترتیب که با تحقیق روی چهل هزار زن متوجه شدند، حتی یک ساعت پیاده روی در هفته موجب کاهش خطر بیماری های قلبی-عروقی شده و هر چه شدت و میزان این فعالیت بیشتر باشد، اثرات مفید آن نیز بیشتر است .
چگونه می توانیم از پیاده روی های خود نتیجه بهتری بگیریم
▪ سعی کنید هر روز حداقل برای مدت نیم ساعت پیاده روی تند انجام دهید یا چهار بار در هفته و هر بار به مدت یک ساعت. اگرشما فردی ۷۵ کیلویی باشید و با سرعت زیاد به مدت یک ساعت در زمین مسطحی پیاده روی کنید، ۳۰۰ کالری انرژی می سوزانید و اگر هر روز همین برنامه را اجرا کنید ۱۱۰۰ کالری انرژی در هفته می سوزانید که برای تناسب اندام و سلامت قلب و عروق شما بسیار مفید است.
هنگام پیاده روی ، اگر می خواهید سریع تر راه بروید، به جای برداشتن قدم های بلند، قدم هایتان را کوتاه و سریع تر بردارید. همچنین از کفش مناسب ورزشی استفاده کنید.
تلاش کنید هرچه قدر می توانید مسیرهایی را که باید بروید، پیاده روی کنید. برای رفتن به طبقات بالا از پله ها بروید و از آسانسور استفاده نکنید( به شرطی که پادرد نداشته باشید). برای رفتن به منزل دوستی که زیاد دور نیست پیاده بروید و برای رسیدن به محل کار، همه ی راه یا بخشی از مسیر را پیاده طی کنید.
یک روش خوب دیگر : اگر یک دستگاه قدم شمار دارید، ابتدا ببنید چند قدم در روز برمی دارید. در مرحله اول ۳۰۰۰ قدم و در مرحله بعد ۵۰۰۰ قدم در روز را انتخاب کنید. برای رسیدن به سلامت بهتر و فعالیت بیشتر، علاوه بر پیاده روی روزانه مقداری هم نرمش در منزل یا محل کار انجام دهید.
اگر می خواهید سریع تر راه بروید، به جای برداشتن قدم های بلند، قدم هایتان را کوتاه و سریع تر بردارید. اگر قدم های بلندی بردارید، کشیدگی و فشار وارده بر ساق پا و کف پای شما بیشتر می شود.
از کفش مناسب استفاده کنید. کفش هایی بپوشید که نرم هستند و به راحتی تا می شوند. “کفش پیاده روی” کف قابل ارتجاعی دارد و مانع لق خوردن پا در کفش می شود. ولی معمولاً هر کفش راحت و سبکی با پاشنه کوتاه مناسب است.
دست هایتان را تکان دهید. این یک حرکت خوب است. دست ها را از آرنج ۹۰ درجه تا کنید و از شانه مثل دونده های حرفه ای تکان دهید. هنگامی که دست به عقب می رود، باید به حدی برسد که انگار می خواهید کیف پولتان را از جیب پشت در آورید. در هنگام آمدن دست به جلو، مچ باید نزدیک وسط قفسه ی سینه برسد. هر دستی را با پای مخالف آن حرکت دهید، بدین صورت که دست راست با پای چپ، عقب و جلو برود و دست چپ با پای راست. مچ ها را صاف نگه دارید و آرنج ها را نزدیک بدن نگه دارید وعضلات دست را سفت نکنید. تکان دادن مداوم و شدید دست ها با این حالت، موجب فعالیت بیشتر و سوختن ۵ تا ۱۰ درصد انرژی بیشتر نسبت به حالت معمولی می شود.
سرعت پیاده روی را دوره ای تنظیم کنید. مثلاً ۱ یا ۲ دقیقه با سرعت زیاد، و ۳ یا ۴ دقیقه با سرعت کم پیاده روی کنید یا ۵/۱ کیلومتر سریع و ۳ کیلومتر آرام پیاده روی کنید.
مکان های متفاوتی را برای پیاده روی انتخاب کنید. پیاده روی بر روی چمن و سنگ ریزه باعث می شود انرژی بیشتری نسبت به پیاده روی بر روی یک سطح صاف و سفت مصرف کنید و اگر با سرعت یکسان در شن نرم و در یک مسیر صاف قدم بردارید، با پیاده روی در شن نرم، نسبت به مسیر هموار ۵۰ درصد بیشتر انرژی می سوزانید.
از تپه ها بالا و پائین بروید.بین پیاده روی، برای ایجاد تنوع و انجام نرمش و فعالیت بیشتر از چند تپه بالا و پائین بروید. زمانی که از تپه بالا می روید کمی به جلو خم شوید و زمان پائین آمدن که کمی مشکل تر است، قدم های کوتاه بردارید و زانوها را کمی خم کنید تا دچار خستگی عضلات نشوید.
برای رفتن به طبقات بالا از پله ها بروید و از آسانسور استفاده نکنید ( به شرطی که پادرد نداشته باشید). برای رفتن به منزل دوستی که زیاد دور نیست پیاده بروید و برای رسیدن به محل کار، همه ی راه یا بخشی از مسیر را پیاده طی کنید.
از یک چوب دستی استفاده کنید. استفاده از یک چوب دستی موجب تعادل بیشتر خصوصاً برای افراد مسن می شود. برای ورزش بیشتر بالاتنه از یک چوب دستی مخصوص پیاده روی که در لوازم ورزشی ها موجود است و انتهای آن لاستیک دارد، استفاده کنید.
زمانی که چوب دستی در دست راست شماست، آن را با پای مخالف (پای چپ) جلو ببرید و انتهای آن را همزمان با برخورد پاشنه ی پای مخالف به سطح زمین، بر روی زمین بگذارید. استفاده از چوب دستی موجب می شود که عضلات سینه و دست تحرک بیشتری داشته باشند و از فشار وارده بر زانوها کاسته شود. اندازه چوب دستی باید با قد شما تناسب داشته باشد.
در صورت تمایل می توانید در حین پیاده روی باری را حمل کنید، ولی با دقت. اگر باری در دست داشته باشید، درهنگام پیاده روی انرژی بیشتری می سوزانید، فقط باید مراقب باشید که فشار آن به گونه ای نباشد که دچار خستگی عضلات دست و کتف شوید. همچنین افراد دچار فشار خون بالا و بیماران قلبی، در هنگام راه رفتن نباید چیزی در دست داشته باشند. اگر می خواهید باری را حمل کنید از وزن کم - مثلاً نیم کیلو- شروع کنید و به تدریج بارهای سنگین تری بردارید، البته باری را که با دست حمل می کنید نباید خیلی سنگین و بیشتر از ۱۰ درصد وزن شما باشد
منبع:سایت پزشکان بدون مرز http://www.pezeshk.us
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

بالا بودن نیترات جذب شده از کودهای ازته در سبزیجات

بالا بودن نیترات جذب شده از کودهای ازته در سبزیجات و آب برای انسان و دام زیانبار است. غلظت بالای نیترات زمانی که برگ‌ها، دمبرگ‌ها و ساقه‌هایشان ماده غذایی را تشکیل دهند، می‌تواند مشکل ایجاد کند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرنا ، مهندس مهدی صادقی‌پور مروی، کارشناس آب و خاک موسسه تحقیقات کشاورزی ورامین، گفت بالا بودن غلظت نیترات در درون گیاه برای آن زیان آور نیست اما مصرف آن برای انسان مشکلاتی ایجاد می‌کند.
نیترات سدیم که به آن “شوره” هم گفته می‌شود، به عنوان عامل نگهدارنده و عامل ضد باکتری عمل می‌کند ولی میزان بالای آن انسان مضر است.
ناهید شوقی کارشناس تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران به ایرنا گفت وجود نیترات اگر طبیعی باشد زیانبار نیست ولی اگر بطور مصنوعی این میزان افزایش یابد برای بدن خطرناک است و آن میزان اضافی آن در بدن تبدیل به نیتروزامین و نیترید می‌شود که سرطان زا است.
به گفته او این ماده در سبزیجاتی که بطور طبیعی و مقدار کم وجود دارد زیانبار نیست ولی میزان بالای آن منجر به سرطان‌های دستگاه گوارشی در انسان می‌شود.
مهندس صادقی پور گفت سبزیجاتی که از میوه(مانند گوجه‌فرنگی، کدو،…) و گل(گل کلم) آنها استفاده می‌شود نیترات کمتری دارند و نیترات موجود در سبزیجات، با پخته شدن، کم می‌شود.
به گفته این کارشناس آب و خاک، مصرف بیش از حد کودهای ازته باعث افزایش غلظت نیترات در اندام‌های قابل مصرف سبزی‌ها می‌شود و غلظت زیاد نیترات در علوفه و در آب آشامیدنی انواعی از مسمومیت‌ها را تا حد مرگ در دام‌ها ایجاد می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد فقط ‪ ۳۰‬تا ‪ ۴۰‬درصد کودهای ازته افزوده شده به خاک توسط گیاه جذب و بازیافت می‌شود و بقیه به آب‌های زیرزمینی و سطحی راه می‌یابد.
این کارشناس آب و خاک گفت غلظت نیترات در آب نیز مشکل‌ساز خواهد بود به گونه‌ای که آخرین مرگ و میر شایع در انگلستان در سال ‪ ۱۹۵۰‬مربوط به غلظت ‪ ۲۵۰‬میلی‌گرم نیترات در هر لیتر آب آشامیدنی اعلام شده است.
صادقی گفت: تحقیقات نشان می‌دهد که غلظت نیترات در سبزی‌های کنسرو شده معمولا خیلی کمتر نسبت به سبزی‌های تازه است.
ویدر ادامه با بیان مثالی از اسفناج کنسرو شده افزود: غلظت نیترات در اسفناج‌های کنسرو شده ‪ ۴۰‬درصد کمتر از اسفناج‌های تازه است زیرا زمانی که فرایند کنسرو کردن انجام می‌گیرد شستشوی نیترات به وجود می‌آید و مقدار زیادی از نیترات در بخش مایع اسفناج پخته باقی می‌ماند.
کارشناس بخش آب و خاک مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین اظهار داشت: در صورت پختن سبزی‌ها غلظت نیترات آنها کاهش می‌یابد.
وی همچنین در خصوص زمان برداشت سبزی‌ها گفت: غلظت نیترات در سبزی ها بین ساعت ‪ ۴‬تا ‪ ۸‬صبح در بالاترین و در ‪ ۴‬بعدازظهر در کمترین میزان است.
صادقی با اشاره به حساس بودن سبزیجات نسبت به نور، گفت تاریکی باعث تجمع نیترات در گیاه می‌شود و روشنایی هوا باعث می‌شود تا نیترات در گیاه فعال و به سایر مواد تبدیل شود.
منبع:سایت پزشکان بدون مرز http://www.pezeshk.us
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

امروز پنج شنبه ، هوای تمامی کلان شهرهای کشور ایران به شدت آلوده

آنگونه که سازمان هواشناسی پیش بینی کرده است ، امروز پنج شنبه ، هوای تمامی کلان شهرهای کشور ایران به شدت آلوده و دراین میان تهران پایتخت کشور ، یکی از”آلوده‌ترین “روزهای خود را شاهد خواهد بود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرنا ، آلودگی هوا بنا بر این پیش بینی نه تنها کلان شهرهای همیشه آلوده کشور که شهری مانند رشت را که به واسطه داشتن بارش مناسب باران ، هوایی نسبتا سالم دارد، دربرخواهد گرفت و دلیل آن نیز استقرار سامانه پرفشاری است که از روز یکشنبه این هفته بر روی کشور مستقر شده‌است.
پزشکان با در نظر داشتن ” هشدار” سازمان هواشناسی ، خصوصا از بیماران قلبی و عروقی ، کودکان و خانم‌های باردار ساکن کلان شهرها می‌خواهند تا امروز و فردا حتما ! درخانه بمانند و اگر امکانی برای آنها وجود دارد ، از این شهرها بیرون بروند و شهروندانی که حس مسوولیت قوی دارند از خودروی شخصی استفاده نکنند.
تهران که آلودگی هوای آن شهرت جهانی دارد ، اغلب روزهای سال هوایی آلوده دارد و در زمستان این وضعیت هر چه بیشتر تشدید می‌شود.
در طول ده سال اخیر در دو نوبت حجم آلاینده‌ها در هوای تهران به حدی رسیده است که مسوولین با همه ملاحظات ، ناچار به اعلام تعطیلی عمومی شدند که آخرین نوبت آن پاییزسال ‪ ۱۳۸۴‬بود که علاوه بر مدارس،ادارات نیز تعطیل شد و در همان روز عمق دید در تهران به کمتراز ‪ ۱۰۰‬متر رسید که‌این آلودگی هوا پروازها را نیز مختل کرد.
آلودگی هوا و غیر قابل تحمل بودن آن ، خاص کلان شهری مانند تهران نیست.
اغلب شهرهای بزرگ ایران از این مشکل در رنج هستند.
عمده منبع آلوده‌کننده هوا در شهرهای بزرگ ایران ، انبوه خودروهای سرگردانی شناخته شده‌اند که بیشتر از حد استاندارد سوخت مصرف می‌کنند و خیابان‌های شهرها اغلب زیر بار سنگین ترافیکی است که ریشه در معضلاتی مانند مهندسی ترافیک و بیشتر فرهنگ ترافیکی دارد.
متخصصان محیط زیست درتعریف ” آلودگی هوا” در پایگاه مرجع” ویکی پیدیا” می گویند : “آلودگی هوا عبارت است از وجود یک یا چند آلوده‌کننده در هوای آزاد به آن مقدار، مدت و ویژگی‌ها که برای انسان ، گیاه یا حیوان خطرناک است و برای اموال مضر و یا به‌طور غیرقابل قبولی مخل استفاده راحت از زندگی و اموال شود.”
آلوده‌کننده‌های هوا بسته به نوع، غلظت و مدت تماس با انسان می‌توانند اثراتی نظیر تحریک ، سوزش و آب‌ریزش تا اثرات شدید و حتی مرگ را به دنبال داشته باشند.
حوادث حاد آلودگی هوا در سال‌های مختلف از جمله واقعه ‪” ۱۹۳۰‬ره میوز”، ‪” ۱۹۴۸‬دونورای” پنسیلوانیا،‪ ۱۹۵۲‬لندن و سایر وقایع و مطالعات سم‌شناسی با استفاده از حیوانات آزمایشگاهی اثرات سو بسیاری از آلاینده‌ها را مشخص کرده است.
مله آلاینده‌های هوا که بیشترازسوخت خودروها و سایر منابع فسیلی ناشی می شود، گوگرد است. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که گوگرد باعث آسیب جدی به غشای مخاطی دستگاه تنفس، افزایش مقاومت ریه به‌جریان هوا ، درد در ناحیه سینه ، گاهی ریزش خون از بینی، تحریک چشم ، تنگی نفس، توسعه بیماری‌های مزمن ریوی بخصوص برونشیت، سرفه ، کاهش ظرفیت تنفسی و کاهش مقاومت بدن می‌شود.
از دیگر آلاینده‌ها، اکسیدهای ازت است که موجب تحریک حبابچه‌های ریوی ، گشادی مردمک چشم ، افزایش مقاومت هوایی سیستم تنفسی ، کاهش ظرفیت انتشار گاز در ریه، توسعه پنومونی ، افزایش برونشیت حاد، تحریک گلو و چشم ،ایجاد سرفه، تنگی تنفس، بی‌حالی و خستگی می‌شود.
هیدورکربن‌ها که سهم بالایی در گازهای خروجی از موتور خودروها دارد، علاوه بر عوارض گوناگون بر قلب و عروق و سیستم تنفس ، ثابت شده است که فرد را می تواند در برابر بیماری‌هایی چون سرطان قرار دهد.
آمارهای پزشکی قانونی تهران و سازمان بهشت زهرا نشان می‌دهد که در سال- های اخیر همواره نخستین عامل مرگ ومیر در کلان شهر تهران و دیگر کلان شهرها که با آلودگی زیاد هوا روبرو هستند، بیماری‌های قلبی و عروقی بوده است.
بنابراظهارات مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ، دلیل آلودگی هوای کلان شهرهای کشور ، افزایش و تجمع منابع انتشار است و در شهرهایی نظیر تبریز ، اراک و اهواز ، تولید آلودگی صنایع و در دیگر شهرها ترافیک شهری نقش مهمی در آلودگی هوا دارند.
به غیر از کرج ، در شهرهای دیگر کشور، طرح‌جامع کاهش‌آلودگی هوا در حال انجام است . برنامه‌های جامع کاهش آلودگی هوای تهران هفت محور دارد که بیشتر روی خودروها به عنوان اصلی‌ترین منبع تولید آلودگی متمرکز است.
“همشهری آنلاین ” که به مسایل زیست محیطی درپایتخت توجه دارد، درگزارشی که بتازگی منتشر کرد، یک باردیگر “زنگ هشدار” را در مورد آلودگی روز افزون هوای تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور با این امید که درگوش مردم و مسوولین بنشیند ، به صدا درآورد.
همشهری آنلاین نوشت: ” سالانه ‪ ۱۰۰‬هزارتهرانی براثرعوارض ناشی ازآلودگی هوا روانه بیمارستان می‌شوند. تجمع بیش از حد سرب ، باعث بیمارهای عصبی از جمله پرخاشگری می‌شود.”
یافته‌های تازه اعلام شده شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که علاوه برانبوهی از آلاینده‌ها، حجم ” بنزن ” یک هیدروکربن بسیار خطرناک نیز در هوای کلان شهرهای ایران بخصوص تهران به حدی رسیده است که سلامت عمومی را به شدت تهدید می‌کند.
بنزن به عکس بوی خوش آن ، ماده‌ای بسیار خطرناک است و سال هاست محققین دریافته‌اند یکی از عوامل اصلی بروز سرطان است .
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در اطلاعیه‌ای که بتازگی منتشر کرد، گناه بالابودن عده مبتلایان به سرطان در کلان شهرهای ایران بخصوص تهران را بردوش بنزن گذاشت که عمدتا از سوخت خودروها ناشی می‌شود.
آماری دقیق از تعداد خودروهای فعال در تهران در دست نیست، ولی مسوولین پلیس برآورد کرده‌اند به‌رغم سهمیه‌بندی بنزین ومحدویت‌های دیگر،همچنان نزدیک به‌دو میلیون خودرو که بیشترین تعداد آن‌ها نیز خودروهای شخصی هستند، دراین شهر فعال هستند و به‌بدنامی تهران به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان کمک کنند.
منبع:سایت پزشکان بدون مرز http://www.pezeshk.us
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

امروز پنج شنبه ، و آلودگی هوای تمامی کلان شهرهای کشور ایران

آنگونه که سازمان هواشناسی پیش بینی کرده است ، امروز پنج شنبه ، هوای تمامی کلان شهرهای کشور ایران به شدت آلوده و دراین میان تهران پایتخت کشور ، یکی از”آلوده‌ترین “روزهای خود را شاهد خواهد بود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرنا ، آلودگی هوا بنا بر این پیش بینی نه تنها کلان شهرهای همیشه آلوده کشور که شهری مانند رشت را که به واسطه داشتن بارش مناسب باران ، هوایی نسبتا سالم دارد، دربرخواهد گرفت و دلیل آن نیز استقرار سامانه پرفشاری است که از روز یکشنبه این هفته بر روی کشور مستقر شده‌است.
پزشکان با در نظر داشتن ” هشدار” سازمان هواشناسی ، خصوصا از بیماران قلبی و عروقی ، کودکان و خانم‌های باردار ساکن کلان شهرها می‌خواهند تا امروز و فردا حتما ! درخانه بمانند و اگر امکانی برای آنها وجود دارد ، از این شهرها بیرون بروند و شهروندانی که حس مسوولیت قوی دارند از خودروی شخصی استفاده نکنند.
تهران که آلودگی هوای آن شهرت جهانی دارد ، اغلب روزهای سال هوایی آلوده دارد و در زمستان این وضعیت هر چه بیشتر تشدید می‌شود.
در طول ده سال اخیر در دو نوبت حجم آلاینده‌ها در هوای تهران به حدی رسیده است که مسوولین با همه ملاحظات ، ناچار به اعلام تعطیلی عمومی شدند که آخرین نوبت آن پاییزسال ‪ ۱۳۸۴‬بود که علاوه بر مدارس،ادارات نیز تعطیل شد و در همان روز عمق دید در تهران به کمتراز ‪ ۱۰۰‬متر رسید که‌این آلودگی هوا پروازها را نیز مختل کرد.
آلودگی هوا و غیر قابل تحمل بودن آن ، خاص کلان شهری مانند تهران نیست.
اغلب شهرهای بزرگ ایران از این مشکل در رنج هستند.
عمده منبع آلوده‌کننده هوا در شهرهای بزرگ ایران ، انبوه خودروهای سرگردانی شناخته شده‌اند که بیشتر از حد استاندارد سوخت مصرف می‌کنند و خیابان‌های شهرها اغلب زیر بار سنگین ترافیکی است که ریشه در معضلاتی مانند مهندسی ترافیک و بیشتر فرهنگ ترافیکی دارد.
متخصصان محیط زیست درتعریف ” آلودگی هوا” در پایگاه مرجع” ویکی پیدیا” می گویند : “آلودگی هوا عبارت است از وجود یک یا چند آلوده‌کننده در هوای آزاد به آن مقدار، مدت و ویژگی‌ها که برای انسان ، گیاه یا حیوان خطرناک است و برای اموال مضر و یا به‌طور غیرقابل قبولی مخل استفاده راحت از زندگی و اموال شود.”
آلوده‌کننده‌های هوا بسته به نوع، غلظت و مدت تماس با انسان می‌توانند اثراتی نظیر تحریک ، سوزش و آب‌ریزش تا اثرات شدید و حتی مرگ را به دنبال داشته باشند.
حوادث حاد آلودگی هوا در سال‌های مختلف از جمله واقعه ‪” ۱۹۳۰‬ره میوز”، ‪” ۱۹۴۸‬دونورای” پنسیلوانیا،‪ ۱۹۵۲‬لندن و سایر وقایع و مطالعات سم‌شناسی با استفاده از حیوانات آزمایشگاهی اثرات سو بسیاری از آلاینده‌ها را مشخص کرده است.
مله آلاینده‌های هوا که بیشترازسوخت خودروها و سایر منابع فسیلی ناشی می شود، گوگرد است. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که گوگرد باعث آسیب جدی به غشای مخاطی دستگاه تنفس، افزایش مقاومت ریه به‌جریان هوا ، درد در ناحیه سینه ، گاهی ریزش خون از بینی، تحریک چشم ، تنگی نفس، توسعه بیماری‌های مزمن ریوی بخصوص برونشیت، سرفه ، کاهش ظرفیت تنفسی و کاهش مقاومت بدن می‌شود.
از دیگر آلاینده‌ها، اکسیدهای ازت است که موجب تحریک حبابچه‌های ریوی ، گشادی مردمک چشم ، افزایش مقاومت هوایی سیستم تنفسی ، کاهش ظرفیت انتشار گاز در ریه، توسعه پنومونی ، افزایش برونشیت حاد، تحریک گلو و چشم ،ایجاد سرفه، تنگی تنفس، بی‌حالی و خستگی می‌شود.
هیدورکربن‌ها که سهم بالایی در گازهای خروجی از موتور خودروها دارد، علاوه بر عوارض گوناگون بر قلب و عروق و سیستم تنفس ، ثابت شده است که فرد را می تواند در برابر بیماری‌هایی چون سرطان قرار دهد.
آمارهای پزشکی قانونی تهران و سازمان بهشت زهرا نشان می‌دهد که در سال- های اخیر همواره نخستین عامل مرگ ومیر در کلان شهر تهران و دیگر کلان شهرها که با آلودگی زیاد هوا روبرو هستند، بیماری‌های قلبی و عروقی بوده است.
بنابراظهارات مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ، دلیل آلودگی هوای کلان شهرهای کشور ، افزایش و تجمع منابع انتشار است و در شهرهایی نظیر تبریز ، اراک و اهواز ، تولید آلودگی صنایع و در دیگر شهرها ترافیک شهری نقش مهمی در آلودگی هوا دارند.
به غیر از کرج ، در شهرهای دیگر کشور، طرح‌جامع کاهش‌آلودگی هوا در حال انجام است . برنامه‌های جامع کاهش آلودگی هوای تهران هفت محور دارد که بیشتر روی خودروها به عنوان اصلی‌ترین منبع تولید آلودگی متمرکز است.
“همشهری آنلاین ” که به مسایل زیست محیطی درپایتخت توجه دارد، درگزارشی که بتازگی منتشر کرد، یک باردیگر “زنگ هشدار” را در مورد آلودگی روز افزون هوای تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور با این امید که درگوش مردم و مسوولین بنشیند ، به صدا درآورد.
همشهری آنلاین نوشت: ” سالانه ‪ ۱۰۰‬هزارتهرانی براثرعوارض ناشی ازآلودگی هوا روانه بیمارستان می‌شوند. تجمع بیش از حد سرب ، باعث بیمارهای عصبی از جمله پرخاشگری می‌شود.”
یافته‌های تازه اعلام شده شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که علاوه برانبوهی از آلاینده‌ها، حجم ” بنزن ” یک هیدروکربن بسیار خطرناک نیز در هوای کلان شهرهای ایران بخصوص تهران به حدی رسیده است که سلامت عمومی را به شدت تهدید می‌کند.
بنزن به عکس بوی خوش آن ، ماده‌ای بسیار خطرناک است و سال هاست محققین دریافته‌اند یکی از عوامل اصلی بروز سرطان است .
شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در اطلاعیه‌ای که بتازگی منتشر کرد، گناه بالابودن عده مبتلایان به سرطان در کلان شهرهای ایران بخصوص تهران را بردوش بنزن گذاشت که عمدتا از سوخت خودروها ناشی می‌شود.
آماری دقیق از تعداد خودروهای فعال در تهران در دست نیست، ولی مسوولین پلیس برآورد کرده‌اند به‌رغم سهمیه‌بندی بنزین ومحدویت‌های دیگر،همچنان نزدیک به‌دو میلیون خودرو که بیشترین تعداد آن‌ها نیز خودروهای شخصی هستند، دراین شهر فعال هستند و به‌بدنامی تهران به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان کمک کنند.
منبع:سایت پزشکان بدون مرز http://www.pezeshk.us
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

بیماریهای پوست و ریه، ارمغان زباله های تهران برای کودکان کهریزک

دخترک تلاش می‌کند تا لکه های سفید روی صورتش را با روسریش بپوشاند ، در آستانه نوجوانی است و خواهر کوچکترش که سه سال بیشتر ندارد صورت و دستهای لک دارش را بی‌مهابا به همه نشان می‌دهد ، انگار از اینکه مورد توجه قرار دارد خوشحال است.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از جام جم ، غم و هراس از آینده در چشمان سپیده دختر دانش آموز ‪ ۱۳‬ساله موج می‌زند با صدای آرام و لرزان می‌گوید:” بیش از یکسال است که دارو مصرف می‌کنم اما تنها از زیادشدن لک های روی پوستم جلوگیری شده اما بهبودنیافته است.”
سرگردانم،دربین جمعیتی که درمیانه کوچه ازدحام کرده اندو گوشم پرمی شود ازصدای شکوه زنان،مادرسپیده به چشمانم زل می‌زند و می‌گوید:”به خداهزار باربابدبختی هزینه دوا ودرمان را جور کردیم،اما می‌گن این لکه های پوستی به این راحتی خوب نمی‌شه،بابادختره،گناه داره،فردا می‌خواد ازدواج کنه.”
همینطورکه چشمانم دربین جمعیت مبهوت می‌چرخد صدای سرفه های پسرک مرابه خودم می‌آورد و آرام ازمادرش می‌پرسم: مریضه؟
زن بانگاهی سرد و کمی عصبی می‌گوید:دوساله که سرفه می‌کنه،هم خودش هم پدرش،دکترا می‌گن مشکل ریه داره،دراثر هوای آلوده ناشی از قرارگرفتن درکنار مرکز دفن زباله است.
زن چادر رنگیش را روسرش مرتب می‌کنه و می‌گه:”به خدا دیگه طاقتم تموم شده،شب هااز بس سرفه می‌کنن خواب و آسایش را هم به خودشون هم به ما حرام کردن.”
زن ادامه می‌دهد:شوهرم کارگر کارخانه است،خداشاهده هرچی درمیاره خرج دوا و دکتر خودشو این بچه می‌شه.
“اکرم صالحی”دیگر زن ساکن در شهرک امام حسن مجتبی (ع)درحاشیه مرکزدفن زباله کهریزک می‌گوید: بوی تعفن و زباله شب‌ها بی‌داد می‌کند،انگاردروسط یک تل زباله خوابیده‌ایم.
او ادامه می‌دهد:کودکان و پیرترها به علت ضعیف تر بودن بیشتر دچار مشکلات ریوی شده‌اند و بقیه ساکنان این شهرک و کهریزک نیز از این بوی متعفن همیشه در عذابند.
“مریم زارع” نیز می‌گوید:انگار شب‌ها زباله‌ها را آتش می‌زنند،دودی دیده نمی‌شود اما آنقدر بوی تعفن بدی فضا را پر می‌کند که تنفس به سختی انجام می‌شود.
وی ادامه می‌دهد:هزار و یک مشکل در این شهرک داریم ، شمارا به خدا به مسوولان بگویید کمی هم به درد ما برسند.
او می‌افزاید:آب خوردن نداریم و باید آب را از تانکرهای حمل آب شرب تهیه کنیم که معلوم نیست بهداشتی است یا نه؟ برق هر چند وقت یکبار قطع می شود و مشکلات متعدد دیگر.
آری،اینجا کهریزک است محلی که روزانه هشت هزار تن زباله کلان شهر تهران را در خود جای می‌دهد.
حاصل بازریز انبوه زباله های شهروندان تهرانی برای شهروندان محله های مختلف کهریزک بوی تعفن ، انواع بیماری ، هجوم انواع حشرات موذی ، دریاچه ای ‪ ۱۲‬هکتاری شیرابه ناشی اززباله هاو ازدست دادن منابع آب و خاک و هواست.
‪ ۴۵‬سال است که زباله های تهران دراین مرکز دفن می‌شود،زباله های عفونی و بیمارستانی با دفن غیراصولی ارمغانی جز تخریب منابع زیرزمینی و هزاران معضل شناخته و ناشناخته برای شهروندان جنوب تهران ندارد.
مساحتی حدود ‪ ۷۰۰‬هکتار که ‪ ۴۵‬سال مرکز دفن و بازیافت و یا شاید بازریز زباله شهروندان تهران است ، شش هزار و ‪ ۵۰۰‬تن زباله های خانگی ، تجاری و بیمارستانی و حدود یکهزار و ‪ ۵۰۰‬تن لجن های جوی ها، خاکروبه ها، سرشاخه و برک فضاهای سبز خیابان‌ها و معابر روزانه دراین مکان رها می‌شود.
حدود ‪ ۷۰‬درصد زباله های رها شده دراین مکان ، در دسته زباله های تر، ‪۳۰‬درصد زباله های خشک وقابل بازیافت است.
معاون فنی شبکه بهداشت ودرمان شهرستان ری دراین‌باره گفت:متاسفانه مرکز دفن و بازیافت زباله یکی از بزرگترین معضلات شهرستان ری است.
دکتر”محمودرضا عرب”افزود: تکرار دفن غیراصولی وانباشت بیش ازحد زباله تا ارتفاع ‪ ۹۰‬متر به شدت به آب و خاک منطقه صدمه زده است.
او ادامه داد:هرچه اینگونه دفن در طول زمان و به مدت طولانی تکرار شود محیط اطراف آلوده تر شده و با زیست انواع جانداران در حاشیه زباله ها احتمال بروز انواع بیماریها افزایش می‌یابد.
وی گفت : نفوذ پس آب زباله به هر دلیلی درون آب و خاک واستفاده از این منابع در زندگی روزمره مردم حتی برای شستشو و یا آبیاری کشاورزی می‌تواند زمینه بروز انواع بیماریهای را فراهم کند.
عرب افزود:سوزاندن زباله موجب آلودگی محیط زیست و بروز اختلالات تنفسی در افراد می‌شود.
او بااشاره به اینکه تماس نزدیک با زباله زمینه بروز انواع بیماریهای پوستی از جمله قارچ و بیماریهای انگلی را ایجاد می‌کند افزود: برخی از زباله های بیمارستانی و خاص نیز می‌توانند بیمارهای عفونی ، خونی و ریوی رادر افراد ایجاد کنند.
سرپرست حفاظت محیط زیست شهرستان ری نیز باتاکید معضلات زیست محیطی ناشی از وجود مرکز دفن زباله در شهرستان ری گفت : این مرکز با ‪ ۴۵‬سال قدمت دیگرگنجایش پذیرش زباله های تهران را ندارد.
“محمودرضا سعیدپور” نفوذ شیرابه های ناشی از انباشت زباله به منابع آب و خاک زیرزمینی ، تخریب محیط زیست تجمع گاز متان ناشی از انباشت زباله و دفن غیراصولی زباله‌ها بویژه زباله های عفونی و بیمارستانی ازجمله معضلات زیست محیطی مرکز دفن و بازیافت زباله آرادکوه در کهریزک ،عنوان کرد.
وی با اشاره به فقدان مدیریت اصولی پسماندها ادامه داد:درزمان حاضر زباله های عفونی و بیمارستانی به طور غیرعلمی و در ترانشه‌هایی با حجم ‪ ۱۶۰‬تا ‪ ۲۰۰‬مترمکعب دفن و با لایه های آهک پوشانده می‌شوند.
او بامخرب خواندن این روش برای محیط زیست وآلایندگی شدید شیرابه زباله تصریح کرد:شیرابه زباله‌ها تحت فشار لایه های مدفون شده به منابع آب وخاک نفوذ کرده و سبب آلودگی شدید این منابع می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: هر تن زباله حدود هفت لیتر شیرابه تولید می‌کند و تصور کنید نفوذ شیرابه های هشت هزار تن زباله می‌تواند چه بالایی بر سر منابع زیرزمینی و آب و خاک این منطقه بیاورد.
سعیدپور گفت : عملکرد زیست محیطی مرکز دفن زباله کهریزک در مراحل جمع آوری ، انتقال ، دفن ، تولید کمپوست و مدیریت پسماندها از سوی حفاظت محیط زیست در مجموع مطلوب ارزیابی نمی‌شود.
وی بااشاره به روند توسعه زندگی شهری و افزایش سرانه تولید زباله اظهارداشت : باید چاره ای اصولی و مطابق بااستاندارهای جهانی بازیافت و دفن زباله برای مدیریت پسماندها اندیشید.
یک عضو شورای اسلامی شهر کهریزک نیز بااشاره به اینکه این مرکز دفن معضلات بسیاری را به مردم شهر تحمیل کرده است افزود: انواع و اقسام بیماریهای پوستی و تنفسی و خطر رانش زمین و مدفون شدن مردم در زیر ‪۲۰‬ میلیون تن زباله از جمله معضلاتی ناشی از وجود مرکز دفن زباله در این منطقه است.
“مجید راوندی”بااعلام اینکه گاهی اوقات عمق ترانشه های زباله به ‪۸۰‬ متر می‌رسد، یعنی یک ساختمان ‪ ۶۰‬طبقه افزود: و شهروندان کهریزک در چندصد متری این مرکز دفن زباله زندگی می‌کنند.
وی،تعطیلی بخش عمده ای ازصنایع فعال درحاشیه این مرکز دفن به علت بوی مشمئزکننده زباله،تخریب منابع آب وخاک زیرزمینی به علت نفوذشیرابه های ناشی از زباله هاو فقدان دسترسی مردم به آب آشامیدنی را از دیگر مشکلات این مرکز دفن زباله عنوان کرد.
این عضو شورای اسلامی شهرکهریزک گفت : بیماریهای پوستی و تنفسی ناشی از آلودگی های این مرکز دفن زباله هزینه های کلانی را به مردم این منطقه تحمیل کرده است.
وی انتقال این مرکز دفن و بازیافت زباله ، پس از ‪ ۴۵‬سال فعالیت را تنهاراه ممکن برای کاهش تحمیل این همه معضل به مردم مظلوم و محروم کهریزک عنوان کرد.
رییس اداره اجتماعی و انتخابات فرمانداری شهرستان ری نیز با اشاره به مشکلات متعددی که وجود این مرکز برمردم منطقه تحمیل کرده است افزود:ظرفیت مرکز دفن و بازیافت زباله پایان یافته و این مرکز باید از کهریزک به محلی جدید منتقل شود.
“مهدی مجیدی ” با اشاره به اینکه این مرکز تنها به عنوان محلی برای بازریز زباله های تهران در نظر گرفته شده و نه بازیافت افزود: در خوشبینانه‌ترین حالت،تنها کمتر از یکهزار تن از این زباله‌ها بازیافت شده و مابقی در زمین دفن می‌شوند.
او بااشاره به اینکه درجلسات متعددشورای بهداشت شهرستان ری دو راه حل کوتاه مدت و بلند مدت به شهرداری تهران و سازمان بازیافت برای پایان دادن به معضلات موجود درکهریزک پیشنهاد شده افزود:تاکنون اقدامی ازسوی شهرداری برای عملی کردن این راه حل‌ها انجام نشده است.
مدیرعامل سازمان بازیافت زباله شهرداری تهران گفت: روزانه هفت هزار تن زباله مناطق ‪ ۲۲‬گانه تهران و شهرهای اطراف به مرکز دفن و بازیافت زباله آرادکوه در کهریزک منتق می‌شود.
“فرهاد پورمحمدسخا” با اشاره به اینکه از این میزان زباله حدود یکهزار و ‪ ۵۰۰‬تن آن بازیافت می‌شود افزود: برای انجام عملیات دفن و بازیافت زباله به صورت اصولی و انجام عملیات پردازش وکمپوست نیازمند سرمایه گذاری قابل توجه هستیم.
وی امحاء زباله را یکی از مشکلات عمومی کشور عنوان کرد و افزود: تهران نیز با تولید روزانه هفت هزارتن زباله که باید ‪ ۷۰‬درصد آن در فاصله ‪ ۱۲‬شب تا ‪ ۶‬صبح امحاء شود نیازمند انجام پروسه بسیار عظیمی برای دفن است.
پورسخا تصریح کرد:شاید پروسه فعلی امحاء زباله ، از ابتدایی‌ترین نوع دفن محسوب شود اما با انجام سرمایه گذاری و تجهیزکارخانه با ماشین آلات مختلف پردازش زباله،می توانیم درآینده به محصول نهایی(کمپوست)دست یابیم.
منبع:سایت پزشکان بدون مرز http://www.pezeshk.us
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ

تامین گرمای ساختمان اداری جدیدی در نزدیکی ایستگاه به روشی جدید

گرمای بدن صدها هزار فردی که هر روزه از ایستگاه مرکزی استکهلم عبور می‌کنند، برای تامین گرمای ساختمان اداری جدیدی در نزدیکی این ایستگاه، استفاده خواهد شد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از خبرگزاری فرانسه ، “کارل سوندهولم” از شرکت دولتی “جرن‌هوست” سوئد و مدیر این پروژه گفت: جمعیت بسیار زیادی از ایستگاه مرکزی عبور می‌کنند، ما قصد داریم بخشی از گرمایی که این افراد تولید می‌کنند در کمک به تامین گرمای یک ساختمان جدید، مهار کنیم.
روزانه حدود ‪ ۲۵۰‬هزار نفر برای استفاده از مترو، قطارهای رو زمینی و یا مراجعه به فروشگاههای فراوان داخل این ایستگاه، در آن رفت وآمد دارند.
سوندهولم اظهار داشت: همه مردم گرما تولید می‌کنند و در حقیقت خلاصی یافتن از این گرما بسیار دشوار است. قصد ما این است به جای بازکردن پنجره‌ها و هدر دادن تمام این گرما، آن را بوسیله سیستم تهویه مهار کنیم.
وی گفت: گرمای بدن می‌تواند آب را گرم کند اما در عوض می‌توان آن را از طریق لوله‌هایی به یک ساختمان اداری جدید انتقال داد. این ساختمان شامل یک هتل کوچک و چند فروشگاه نیز می‌شود که انتظار می‌رود تا اوایل سال ‪۲۰۱۰‬ ساخت آن به اتمام برسد.
مدیر این پروژه گفت: این یک فناوری قدیمی است امابا شیوه جدیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری فقط شامل لوله، آب و پمپ‌ها است که البته تاکنون به این شکل از آن استفاده نشده است.
وی افزود: استفاده از این فناوری هزینه‌های گرمایشی را در ساختمانها تا ‪ ۲۰‬درصد کاهش می‌دهد.

منبع:سایت پزشکان بدون مرز http://www.pezeshk.us
ابراهیم ندرلو مدیر سایت مهندسی بهداشت محیط و صنعتی- سایت موِژ