شناخت اجمالی بر سموم

آفت کش ها اغلب ازموادآلی ساخته میشود.اسمpesticideازکلمه انگلیسی pestبه معنای غارتگروزیان رسان وcideبه معنای کشنده درست شده است.

درمیان سموم آفت کش میتوان گروههای زیررامشخص کرد:1-حشره کش ها

2-قارچ کش ها3-علف کش ها4-موش کش ها5-نماتدکش ها

حشره کش های مصنوعی فعلی در3گروه قراردارند:1-سموم آلی کلره2-استرهای

اسیدفسفرریک3-کارباماتها

برگرفته از وبلاگ تخصصی آفات http://iranpest.blogfa.com/

ابراهیم ندرلو
مدیریت سایت موژ
-حشره کش های کلرهاازکلردادن به هیدروکربورهای خوشبوی حلقوی بدست میآید.معروفترین سموم این گروهD.D.T-آلدرین-دیلدرین-آندرین-هیتاکلرلیندن یاایزومرگامایH.C.Hمی باشند.تمام این سموم تقریبا غیرمحلول درآبند.ترکیبات ثابتی هستند که ده هاسال درخاک بدون تجزیه باقی می مانند.

2-حشره کش های فسفره ازترکیب الکل های مختلف با اسید فسفریک حاصل

میشود.معروفترین سم فسفره پاراتیون است.سموم فسفره برعکس سموم کلره که میدان عمل گسترده ای دارندتااندازه ای انتخابی میباشندوهرکدام روی یک یاچندحشره اثردارند.علاوه براین بیشترسموم فسفره زود درخاک وآب تجزیه میشوندو

به مواد بی اثرتبدیل میگردند.معروفترین این سموم پاراتیون-مالاتیون-D.D.V.P-دیازینون است.بعضی ازسموم فسفره مثل دمتون-فوسدرین وآندوتیون خاصیت سیستمیک دارند.

3-کاربامات هااغلب استرهای اسید متیل کاربامیک می باشند.سوین یاکارباریل معروفترین کاربامات است که اثرقابل توجهی روی لارو پروانه های برگ خواروسخت بال پوشان داردودرعین حال سمیت آن برای جانوران خون گرم بسیارکم است.

قارچ کش ها برعلیه بیماری های نباتی مثل سفیدک سیب زمینی ومو-سیاهک وزنگ

غلات وغیره که سابقازیان های زیادی می زدند،استعمال میشوند.قدیمی ترین قارچ کش ها نمک های مختلف،مس-گوگردومشتقات آن ها بودند.ولی اکنون قارج کش های آلی ساخته شده اند.

مشتقات اسیدفنوکسی استیک اولین ترکیباتی بودندکه به عنوان علف کش جنبه بازرگانی پیداکرده اند.این مواد پس ازپایان جنگ جهانی دوم برای ازبین بردن علف های هرزگندمیان به کاربرده شدند.سیمازین به عنوان علف کش درکشت زارهای ذرت وسایر کشتزارهابیش ازپیش مورد استعمال دارد.اوره های جانشین شده مثل

Diuron-monuronوlinuronگروه دیگری ازعلف کش هاراتشکیل میدهند.این علف کش به اندازه کافی درآب حل میشوندونسبتا درخاک ثابتند.پیکلوران قویترین وثابت ترین علف کشی است که تاکنون شناخته شده است.

طبقه بندی سموم شیمیایی بادرنظرگرفتن حدودتاثیرآنها:

قارچ کش ها-حشره کش ها-کنه کش ها-نماتدکش ها-حلزون کش ها-موش کش ها

-علف کش ها

طبقه بندی سموم شیمیایی براساس طرز به کاربردن آنها :

گرده هاموادآماده ای برای استفاده درمبارزه می باشندوماده موثرآنها باموادمعدنی نرم وخشک مخلوط شده است.برای جلوگیری ازتجزیه اجزاء تشکیل دهنده گرددرحین

بکاربردن،نگهداری ماده موثرباقطعات حامل شرط ضروری میباشدوباید به طوریکنواخت درماده حامل پخش شود.

محلول هارا میتوان به دوقسمت تقسیم کرد:1-مایعات محلول2-پودرهای محلول

مایعات محلول دراین نوع محلول ها اشکال زیر وجوددارد:1-محلول های فیزیکی

2-محلول های کلوییدی3-امولسیون ها4-پودرهای وتابل5-آئروزولها6-موادمخصوص

7-فومیگانها:این موادعلیه آفات انباری درسیلوها،آسیاب ها،کشتی ها،کیسه هاو



همچنین آفات گلخانه ها وحشرات موزی خانگی وضدعفونی گیاهان ومیوه ها و

سبزیجات به کاربرده میشوند.ترکیبات فوق العاده سمی بوده وترکیبات زیرمواراستعمال

دارند:1-هیدروژن سیانور2-ترکیبات متصاعدکننده فسفاین ومتیل برومید

8-فومیگانهای دودی:این مواد برای مبارزه با افات مضر خانگی ، افات انباری،

آفات گلخانه ای وآفات فضای آزاد به کار می روندوبه شکل قرصها،نوارهاو فشنگهایی میباشند که درموقع سوختن دود تولید می کنند که حامل ماده موثربه صورت گاز یاذرات بسیارریزمی باشد

9_طعمه ها

10-آغشتنی

11-رنگ ها

12-زخم ها:این موادکه ازچسب، قیر وصمغ درختان تهیه می شوند جهت پوشاندن زخمها ومحل هرس درختان میوه برای ممانعت از آلودگی به قارچ ها بکار می رود



ترکیبات جلوگیری کننده از بیماریهای ناشی از کمبود مواد غذایی:

ترکیبات سموم شیمایی: شامل مواردزیر می باشند:مواد موثر-مواد بی اثر یااضافی

مواد موثر:ماده موثر جز ترکیبی بسیارمهم سم بوده وهمان طورکه ازاسمش بر

می آید قاعدتا تنها ماده ای است که روی بیماری یاآفت اثر می گذارد. کلیه

علف کش های محتو ی کلرات سدیم یاپتاسیم مانند بعضی از ترکیبات 2,4DوMCPAوفومیگانها از مواد خالص مؤثر تشکیل شده اند.مواد مؤثرممکن است

معدنی،آلی طبیعی یاآلی مصنوعی باشند.

مواد بی اثر:موادی هستند که جهت فراهم نمودن مشخصات موردنظر،محفوظ نگه داشتن یابالابردن اثرسموم به آنها اضافه می شوند.این موادعبارتنداز:موادجامد-حلالها

موادامولسیون کننده:این مواداضافی که دارای ترکیبات شیمیایی متنوعی چون استرهای چرب،اسیدسولفونیک ومشتقات حاصله ازواکنش های آمین های بااسیدهای چرب می باشندسبب پراکندگی یک مایع درمایع مخلوط نشدنی دیگری گشته وبدین ترتیب تشکیل امولسیون ها رامی دهند.

موادخیس کننده:این موادبایدبانبات نیزسازگاربوده وقدرت ثبات لایه محلول سمی رادربرابربارندگی کاهش ندهد.این امربخصوص درمورد استفاده از قارچ کش هااهمیت

فوق العاده ای دارد.

موادچسباننده:مواداضافی هستندکه خاصیت چسبندگی گردها ودوام محلول هارا

نسبت به باران افزایش می دهند.ازاین موادمی توان ژلاتین-کاءین-ژله ها-نشاسته-صمغ-پکتین ها-املاح اسیدهای چرب-موادمعدنی-روغن های نباتی ورئغن های ماهی نام برد.

طرزتاثیرسموم شیمیایی:1-سموم گوارشی2-سموم تماسی3-سموم تنفسی

4-سموم فاسدکننده 5-سموم سیستمیک

*موادموثرسموم شیمیایی:1-قارچ کش ها:ترکیبات مسی،گوگرد،جیوه

قارچ کش های آلی رامی توان به گروه های زیر طبقه بندی نمود:

1-تیوکارباماتها:این سموم شامل:زینب –مانب-فربام-زیرام-این سموم جهت مبارزه با

بیماری های قارچی به کارمی روند از جمله بیماری لکه قهوه ای قهوه بیماری سفیدک دروغی توتون –لکه سیاه سیب

2-تیورامها:این ترکیبات املاح فلزی نبوده بلکه دی سولفید میباشند واکثر تجارب مربوط

به آنها از به کاربردن ترکیTMTDبدست آمده است.دردرجه حرارت پایین اثر آن قابل مقایسه با تیوکاربا ماتها نیست لیکن تاثیر مطلوبی بررنگ میوه هادارد.

بیماری قارچی زیررامی توان باتیورامهاکنترل نمود:بیماری لکه قهوه ای قهوه-بیماری

لکه برگی قهوه –بیماری لکه برگی برنج



3-کلرونیتروبنزن ها:بیماری قارچی زیر راباکلرونیتروبنزن می توان کنترل کرد:

1-انواع بوته میری ومرگ گیاهچه 2-زنگ سیاه پیاز 3-بیماری لکه قهوه ای

سیب زمینی4-کاپتان 5-کاراتان

حشره کش ها:هیدروکربن های کلره:ددت-گامکسان-توکسافن-اندرین-

تیودان-پاراتیون-متیل پاراتیون-مالاتیون-کلروتیون-دیازینون-گوزاتیون –تریکلروفون-

انواع سموم سیستمیک عبارتنداز:1-دیمتون 2-فوسدرین 3-فسفامیدون

4-دی متوات

کنه کش ها:درطول چندین سال گذشته بکاربردن سموم غیر سیستمیک

استرهای اسیذفسفریک علیه کنه های تار عنکبو تی نشان داده که آفات مزبور

با تولیدنسل های متعددتدریجا به سموم فسفره مقاومت پیداکردندازاین رو

کنه کش های اختصاصی ساخته شدند.

مهمترین موادکنه کش:1-بنزین سولفات-کلروساید-دینیتروآلکیل-فنیل آکریلات

کلتان –تترادیفون-تتراکلرودیفنیلسولفید

نماتدکش ها:

1-کلروپیکرین2-ددت3-واپام4-متیل ایزوتیوسیانات5-مایلون6-نماگون

حلزون کش ها:متالوییدپودربی بووبی طعم بلوری شکلی بوده وسموم ویژه مبارزه

با حلزون ها میباشد.ازطریق دستگاه گوارشی وتماسی مؤثربوده لیکن خاصیت جلب

حلزون هاراندارد.

موش کش ها:پیازعنصل قرمز-آلفانفتیل تیودا-فسفردوزنگ-مشتقات کومارین-

هیدروکربن های کلره

علف کش ها:علف کش های غیر انتخابی-علف کش های انتخابی-علف کش های

تماسی-علف کش های هورمونی-علف کش های غیر هورمونی

موادمؤثر علف کش ها عبارتنداز:1-کلراتها2-تری کلرواستات3-دالاپن4-آمینوتریازول

علف کش های انتخابی:علف کش های تماسی-نیتروفنولها-پنتاکلروفنول PCP

علف کش های هورمونی:علف کش های زیر ازانواع علف کش های هورمونی هستند:ِِِِِ2-4-D-MCPA –CMPP-MCPB-2,5,5-T

علف کش های غیر هورمونی:

1-کارباماتها2-مشتقات اوره3-تریازین ها4-سیمازین5-آترازین